1 AĞUSTOS TOPLUMSAL DİRENİŞ BAYRAMI VE ÖNEMİ (2)
Kıbrıs Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT)’nin kurulmasıyla birlikte adada faaliyet gösteren ve birer yer altı teşkilatı olan “Volkan” ve “9 Eylül Cephesi” lağvediliyordu..
TMT’nin kurucuları; Kıbrıs Türkünün mücadelesiAnavatan Türkiye tarafından her yönüyle ve tüm olanaklarla ele alınmadıkça, Kıbrıs kökenli Yunan Albayı Grivas’ın komutasındaki Rum-Yunan terör örgütü EOKA’ya karşı başarılı olunamayacağında hem fikir idiler. Bu nedenle de Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde düzen verilmesi için ilk fırsatta Türkiye’deki ilgililerinden talepte bulunmaya kararlı idiler.
Bu fırsat 2 Ocak 1958 günü ele geçti. Rauf R. Denktaş, Dr. Fazıl Küçük ile birlikte bulunduğu Ankara’da, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’yu , konu ile ilgili bilgilendirdi.. Kaynak: Aydın Akkurt, Türk Mukavemet Teşkilatı , 1957-1958 Mücadelesi, s.40, 1999
Rauf R. Denktaş, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile bu ilk görüşmesini ve Zorlu’ya iletmiş olduğu TMT ile ilgili isteklerini anılarında şöyle anlatır:
Ankara’da Fatin Rüştü Zorlu ile ilk defa karşı karşıyaydım. Fatin beyin, Dr. Küçük’e karşı büyük sevgisi ve sempatisi vardı. Dr. Küçük beni kendisine takdim etti.. Dediğim gibi bu benim Türkiye ile ilk temasım ve Fatin Rüştü Zorlu ile ilk görüşmem. Görkemli, gayet efendi, kendinden emin, vatansever ve Doktor’u çok seven bir zat. Baktım ki, artık kalkıp gidiyoruz, bunun üzerine “bir maruzatım var” dedim…
Kıbrıs’ta Halkın ve köylerin durumu, EOKA’nın faaliyetleri hakkında Fatin beye bilgi verdim. TMT’yi kurduğumuzu fakat bunun, ileride Türkiye’yi belaya sokacak bir örgüt haline gelmemesi için Türkiye’nin sorumluluğuna vermek istediğimizi söyledim, eksiklerimizi sıraladım…Biz de TMT’yi kurduk, halk dağınıktı, onu toparladık ama bu teşkilata silah ve eğitici lazım. Biz bu işi kendi başımıza yürütemeyiz dedim.
Zorlu, “Ya öyle mi, size silah göndersek alabilir misiniz” dedi. “Alırız tabii… Bizim Volkan’dan kalma silahlarımız var.. Alabiliriz” dedim Dr. Küçük bundan emin olmadığını söyledi. Bunun üzerine Fatin Rüştü Zorlu, “Sen git arkadaşlarınla konuş, Doktor bir süre daha Ankara’da kalsın.. Sen gittikten sonra bir şeyler yaparız” dedi.
.. Biz TMT örgütünün kuruluş çalışmalarını Kıbrıs’ta başlatmıştık. Çekirdek toprağa atılmıştı. Ama profesyonel uzman askerlerin yönetimine ve yönlendirmesine kesinlikle ihtiyaç vardı. Anavatan Türkiye’nin desteği olmadan bir yere varılamazdı. Yunanistan bilfiil EOKA’nın arkasındaydı. Zorlu’ya bunları anlattım, subay ve silah yardımı istedim.. Kaynak: Rauf R. Denktaş, Belge Dergisi; Aydın Akkurt, Türk Mukavemet Teşkilatı, 1957-1958 Mücadelesi, s.88, Bayrak Matbaacılık, 1999, İstanbul
TMT’nin kurulması anavatanımız Türkiye’yi davanın içine çekmede ve Türkiye ile işbirliği yapma isteklerinde önemli bir gelişme olacaktı..Nitekim Denktaş, TMT’nin kuruluş aşamasında şunları söylemişti: “TMT’nı ve silah temin etme işini Türkiye’ye mal etmek gerekir” düşüncesindeydi ve de bu konuda ısrarlıydı..
Dr. Fazıl Küçük ve Rauf R. Denktaş’ın Fatin Rüştü Zorlu’yu ziyaretinin ardından o günlerde General DanişKarabelen de çağrıldığı Genel Kurmay Başkanlığı’nda, 2. Başkan Org.Salih Coşkun’un “Hükümetten bir soru yönetildi; Kıbrıs’ta EOKA’ya karşı silahlı bir örgütü biz de kurabilir miyiz” diyorlar. Dairenizin fonksiyonu malum, ancak ben, sizinle görüşmeden cevaplamak istemedim. Siz de yarına kadar dairenizde konuyu gözden geçirin, ne yapabileceğinizi bana bildirin” sorusuna muhatap olmuştu…
.. Karabelen Paşa, 1952-1953 döneminde Kore savaşına birlikte katıldığı ve daire personelinden Bnb. İsmail Tansu’yu çağırarak konuyla ilgi görüşme yaptı. İsmail Tansu, Genel Kurmay’a olumlu yanıt verilmesini rica edince ertesi gün, Özel Harp Dairesi Başkanı Karabelen Paşa olumlu cevabını ilgililere iletti..
… Neticede İsmail Tansu eliyle hazırlanan KİP (Kıbrıs’ı İstirdat Projesi) onaylanarak Ankara’daki Karargahının ilk kadrosu belli oldu. Kıbrıs Türk’ünün can, namus ve malını korumayı üstlenecek olan Türkiye-Kıbrıs Türkü birlikteliğinde faaliyet yapacak olan Efsanevi TMT’nin Kuruluş ve Çalışma Prensipleri düzenlenerek üst düzey ilgililerin onayı alındı. Örgütün adının Kıbrıs Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) olması uygun görülmüştür. TMT Lideri, direkt olarak Özel Harp Dairesi Başkanına bağlı olacak ve ona karşı sorumlu olacaktı.. Kaynak: Mehmet Salih Emircan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Tören, Bayram ve Anma Günleri, s.81-82, Kıbrıs Türk Mücahitler Derneği Yayını:11, Ajans Yay Ltd. 2010
Neticede belirlenen prensipler çerçevesinde EOKA’ya karşı Türk direnişini organize edecek Efsanevi örgüt, Kıbrıs’ta halen faal olan TMT örgütünün alt yapısı üzerinde düzenlemek ve Bozkurt kod adıyla sevk ve idare etmek için, gerilla eğitiminde uzman P. Yarbay Riza Vuruşkan ile 4 üst düzey subayın görevli olarak Kıbrıs’a gönderilme hazırlıkları tamamlandı.
Konuyla ilgili olarak Dr. Fazıl Küçük ile Rauf R. Denktaş bilgilendirilmek için Ankara’ya çağrıldı. Her iki lider, 1958 yılının Nisan ayı içerisinde davete icabet ettiler ve KİP (Kıbrıs’ı İstirdat Projesi) konusunda bilgilendirdiler. Modern Palas otelinde yapılantoplantıya KİP Karargahından Tümg. DanişKarabelen (Cankurt), Bnb. İsmail Tansu (Mücahit, daha sonra Doğan) ve TMT’nin Kıbrıs’taki Lideri (Bayraktar) Yrb. Ali Riza Vuruşkan (Ali Conan) katıldılar..
..Toplantıda, TMT’yi Kıbrıs’ta örgütlemek konusunda her şey ayrıntılarıyla konuşuldu. Daha sonraki günlerde, KİP’te görev yapacak gönüllü subaylar belirlendi. 1958-1960 döneminde görevi üstlenecek olan 1 Emekli Tümgeneral, 1 yarbay, 1 Binbaşı, 16 Yüzbaşı, 1jandarma Yüzbaşı ve Merkez karargah telsizcisi olarak 3 Astsubayı da içeren toplam 23 isimlik liste hazırlandı..Kaynak: Mehmet Salih Emircan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Tören, Bayram ve Anma Günleri, s.84 Kıbrıs Türk Mücahitler Derneği Yayını:11, Ajans Yay Ltd. 2010
Ankara KİP Karargahı, ilk elden TMT üyesi 5000 gencin gerekli silah eğitimini tamamlaması için 1959 yılı sonunu hedeflemişti..
P.Yrb. Rıza Vuruşkan “Ali Conan” örtülü adı ve Kıbrıs’ta TMT Lideri (Borkurt-Bayraktar) olarak TMT’nin kurucu komuta kadrosunu oluşturacak 4 subayla birlikte 31 Temmuz 1958 akşamı, ilk parti olarak Kıbrıs’a vardı ve kuruluş çalışmalarını başlattı. Ardından 2’nci partide gelen 6 muazzaf subayla birlikte toplamı 11’i bulan subaylar TMT’nin Kıbrıs’ta kuruluşunu gerçekleştirmişlerdir..Kaynak: Mehmet Salih Emircan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Tören, Bayram ve Anma Günleri, s.84, Kıbrıs Türk Mücahitler Derneği Yayını:11, Ajans Yay Ltd. 2010
Netice itibarıyla Rauf R. Denktaş, TMT’nin kuruluşunu duyuran ilk bildirinin dağıtıldığı günü (26 Kasım 1957) dikkate alarak “TMT’nin asıl kuruluş günü 26-27 Kasım’dır derken, Mustafa Kemal Tanrısevdi ise Eğlence’de kendi evinde yapılan 15 Kasım 1957 tarihli ilk toplantıyı dikkate aldığı için “TMT, 15 Kasım 1957’de kuruldu” demektedir. Günümüzde ise TMT’nin 31 Temmuz 1958 akşamı P. Yarb. Riza Vuruşkan’ın adaya gelmesinin ardından göreve başladığı 1 Ağustos 1958 Türk Mukavemet Teşkilatının kuruluş günü olarak kabul edilmekte ve kutlamalar yapılmakta ve etkinlikler düzenlenmektedir.. DEVAM EDECEK…