KKTC genelinde apartman dairelerinin kiralama bedelleri arttı.
Kiralık konut piyasasında Türk Lirası cinsinden kiralanan yer bulmak artık imkânsız hale gelirken, sterlin bazındaki kiralar dahi, hız kesmeden yükseliyor. Kiralar döviz kurlarının Türk Lirası karşısındaki artışından bağımsız olarak da ciddi oranlarda zamlandı.
Sektör verilerine göre, kiralık apartman dairelerinin ortalama kiralama bedeli, “metrekare başına 6.97 sterline” çıktı.
“Reidin Data Analytics” işbirliği ile oluşturulan “101evler Emlak Endeksi” verilerine göre, sterlin cinsinden apartman dairesi kira değerleri 3 yıl içinde yüzde 135 oranında arttı. Aralık 2021’de dairelerin metrekare kiralama fiyatı 2.97 sterlin olarak saptanmıştı.
Emlak endeksi verileri, apartman daireleri kira ortalamalarında Girne bölgesinin pahalılık lideri olduğunu gösteriyor. Endekse göre, Girne bölgesi genelinde kiralık apartman dairesi fiyatları 2024’ün son 3 ayında yüzde 3.28 oranında, son 1 yılda yüzde 20.49 oranında, son 3 yılda ise yüzde 127.85 yükseliş gösterdi.
Girne bölgesinde kiralık apartman dairelerinin ortalama metrekare fiyatı 8.56 sterline çıkarken, Girne’de 75 metrekarelik bir dairenin ortalama aylık kirası ise 642 sterline ulaştı.
Lefkoşa’da 2024 yılı içinde konut fiyatlarında görülen artışın, kira fiyatlarına da yansıdığı saptandı. Emlak endeksi verilerine göre, Lefkoşa’daki kiralar 2024 yılı içinde yüzde 24’ü aşan oranda zam gördü. Sterlin cinsinden yapılan bu zamlar sonrasında bölgede ortalama metrekare kiralama bedeli 5.58 sterline kadar yükseldi.
Gazimağusa’da kiralar yıllık sürede yüzde 19.04 oranında artarken, 1 metrekare dairenin kirası 5.52 sterlin oldu. Mağusa, yüzde 138 oranıyla son 3 yılda kiralara en çok zam yapılan ilçe özelliğine de sahip. Endekste, hızla gelişen İskele yanında, Güzelyurt ve Lefke ilçeleri için de değerlendirme yapılmadı.
Açıklanan bu veriler Lefkoşa ve Mağusa’da 75 metrekarelik bir dairenin ortalama aylık kira bedelinin 413 sterlin civarında olduğuna da işaret ediyor.
DÖVİZ DALGALANIYOR, KİRACILAR PERİŞAN!
Döviz kurlarındaki sert dalgalanmalar, Türk Lirası ile geçinip kirasını sterlin veya euro üzerinden ödeyen vatandaşları adeta ekonomik bir çıkmaza sürükledi.
Her kur artışı, maaşlar erirken kira yükünü katlanılamaz hale getirdi. Geliri TL, gideri döviz olan binlerce kişi için barınma artık temel bir ihtiyaç olmaktan çıkıp ağır bir mali külfete dönüştü.
“Kiralar artık ödenemez hale geldi!” diyen Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Sadeghi, döviz kurlarındaki artışın TL kazanan kiracılar için barınma krizine dönüştüğünü vurgulayarak çözün önerileri sundu.
Döviz kurlarındaki yükselişin kira fiyatlarına doğrudan yansıdığını belirten Sadeghi, “Özellikle döviz bazlı kontratlarla kiralanan evlerde fiyatlar hızla yukarı çekiliyor. TL kazanan kiracılar için bu durum büyük bir mali yük oluşturuyor” dedi.
Sterlin veya euro ile kira ödeyenler için en büyük sorunun öngörülemez maliyetler olduğuna dikkat çeken Sadeghi, “Vatandaşlar her ay artan döviz kuru nedeniyle bütçelerini denkleştirmekte zorlanıyor. Bu da onları taşınmaya ya da daha uygun fiyatlı konut arayışına itiyor” ifadelerini kullandı.
KİRADAN KAÇAN EV SAHİBİ OLMAK İSTİYOR AMA…!
Kira fiyatlarındaki artışın, konut satışlarına olan ilgiyi de artırdığını belirten Sadeghi, “Özellikle TL geliri olan kesimde ev sahibi olma isteği arttı. Ancak artan konut fiyatları, alım gücünü de sınırlıyor” diye konuştu.
YABANCI YATIRIMCILAR VE ÖĞRENCİLERİN TALEBİ, FİYATLARI KATLIYOR!
Yabancı yatırımcıların ve öğrencilerin kira fiyatlarına olan etkisine de değinen Hüseyin Sadeghi, “Özellikle Girne, Lefkoşa ve sahil bölgelerinde yabancı yatırımcıların ilgisi ve öğrenci talebi nedeniyle fiyatlar hızla artıyor. Talep ne kadar yüksek olursa fiyatlar da o kadar yukarı çıkıyor” dedi.
KİRA FİYATLARINDA NEREDEYSE YÜZDE 100’LÜK ARTIŞ…
Son bir yılda kira fiyatlarında büyük bir artış yaşandığını belirten Sadeghi, bu artışı şöyle yorumladı: “Kira fiyatları yüzde 50 ila yüzde 100 oranında yükseldi. Bunun en büyük sebepleri döviz kuru, arz-talep dengesizliği ve yabancı ilgisi. Ancak bu artış aslında döviz bazlı gerçekleşti. Örneğin, bir yıl önce 350 Sterlin olan bir apartman kirası yaklaşık 14 bin TL iken, bugün aynı konutun kirası hala 350 Sterlin olmasına rağmen 17 bin 500 TL’ye yükselmiş durumda”
KİRALIK EVLERDE METREKARE FİYATLARI 10 STERLİN’DEN BAŞLIYOR!
Bölgeye göre değişmekle birlikte, kiralık apartman dairelerinde metrekare fiyatlarının 10-15 GBP, müstakil konutlarda ise 15-20 GBP civarında olduğunu belirten Hüseyin Sadeghi, özellikle lüks konutların fiyatlarının çok daha yüksek seyrettiğini vurguladı.
GİRNE VE İSKELE BAŞI ÇEKİYOR!
Girne ve İskele bölgelerinin kira açısından en pahalı bölgeler olduğunu söyleyen Sadeghi, “Turizm ve yabancı yatırımcı ilgisi nedeniyle bu bölgelerde kiralar çok yüksek. Lefkoşa ve Mağusa daha dengeli ancak onlarda da fiyatlar hızla artıyor” dedi.
KİRA ARTIŞLARINDAKİ MEVCUT DÜZENLEMELER YETERSİZ!
Kira artışlarını sınırlayan yasal bir düzenleme olmadığının altını çizen Sadeghi, “Mevcut düzenlemeler yetersiz kalıyor. Kira piyasasını dengelemek için sınırlandırıcı veya dengeleyici yasal müdahaleler tartışılıyor, ancak henüz net bir çözüm üretilmiş değil” ifadelerini kullandı.
Sadeghi, uygun fiyatlı sosyal konut projelerinin kira krizine önemli bir çözüm getirebileceğini vurgulayarak, “Bu tür projeler piyasadaki dengesizliği azaltabilir ve orta-alt gelir gruplarını rahatlatabilir. Ancak bu projelerin hızlı ve planlı bir şekilde hayata geçirilmesi gerekiyor” dedi.
KİRA KRİZİNE KARŞI 4 ÖNERİ!
Kira artışlarını dengelemek için atılabilecek adımlara değerlendiren Sadeghi, bu adımların uygulanması halinde kira krizinin hafifletilebileceğini ve piyasada daha sürdürülebilir bir denge sağlanabileceğini belirtti.
Hüseyin Sadeghi, bu adımları şöyle özetledi: “Kira artışlarına belirli bir üst sınır getirilerek spekülatif fiyatlandırmaların önüne geçilmeli. Hem kiracıyı hem de ev sahibini koruyan adil bir kira düzenleme modeli oluşturulmalı. Devlet destekli uygun fiyatlı sosyal konut projeleriyle piyasada arz artırılmalı. Böylece düşük ve orta gelirli kesimler için alternatifler yaratılmalı. Özellikle TL kazanan kiracılar için dövizle yapılan kira kontratlarına sınırlama veya teşvik edici önlemler getirilmeli. Yeni konut projelerinin teşvik edilmesi ve mevcut yapı stokunun daha verimli kullanılması sağlanarak konut arzı artırılmalı”
