Dünya Kanser Günü nedeniyle kaleme aldığım yazının ikinci bölümünü sunuyorum.
Kanserin İşaret ve Belirtileri:
Pek çok farklı kanser türü olması sebebiyle semptomlar da çok çeşitlidir ve hastalığın bulunduğu yere bağlıdır. Bununla birlikte, aşağıdakiler de dahil olmak üzere dikkat edilmesi gereken bazı önemli işaretler ve belirteçler vardır:
Olağandışı topaklar veya şişlik: Kanserli topaklar genellikle ağrısızdır ve kanser ilerledikçe boyut olarak artabilir.
- Öksürme, nefes darlığı veya yutma güçlüğü: Sürekli öksürük nöbetleri, nefes darlığı veya yutma güçlüğü konusunda dikkatli olunması tavsiye edilmektedir. Özellikle daha önce yokken kanlı balgam çıkarma gelişirse önemlidir.
- Bağırsak alışkanlığındaki değişiklikler: Kabızlık ve ishal ve/veya dışkıda kan bulunması gibi...
- Beklenmeyen kanama: Özellikle menapozda vajinal kanama olması, dışkıda, idrarda kan görülmesi kanser açısından dikkat çekicidir.
- Açıklanamayan kilo kaybı: Kısa bir süre içinde (birkaç ay) büyük miktarda açıklanamayan ve kasıtsız kilo kaybı olması çok önemlidir.
- Yorgunluk: Kendini aşırı yorgunluk ve şiddetli enerji eksikliği olarak gösterir. Yorgunluk kanserden kaynaklanıyorsa, bireylerin normalde başka kanserle ilgili semptomlarının da olması beklenir.
- Ağrı: Açıklanamayan veya devam eden ağrıyı veya gelip giden ağrıyı içerir. Açıklanamayan ağrıların devam etmesi halinde mutlaka kanser yönünden araştırılması önemlidir.
- Yeni ben oluşumu veya olan bende değişiklikler: Benlerin boyut, şekil veya renklerindeki değişiklikleri ve kabuklu hale gelip gelmediğini veya kanama veya sızıntı olup olmadığını kontrol etmek veya ettirmek önemlidir.
- İdrar yapma ile ilgili komplikasyonlar: Acilen, daha sık idrara çıkma ihtiyacı veya ihtiyacınız olduğunda gidememe veya idrar yaparken ağrı olması gibi durumların gelişmesi ve kan görülmesi mutlaka araştırılmalıdır.
- Olağandışı meme değişiklikleri: Bilhassa kadınlarda memelerde boyut, şekil veya his, cilt değişiklikleri ve ağrıdaki değişiklikleri değerlendirmek ve araştırmak önemlidir. Meme başından beklenmedik özellikle kanlı akıntı zaman geçirmeksizin değerlendirmeyi gerektirir.
- İştah kaybı: Uzun bir süre boyunca normalden daha az aç hissetmek.
- İyileşmeyen bir yara veya ülser: Ağrılı yara veya ağız ülseri dahil iyileşmeyen yaraların kanserli olma ihtimali vardır.
- Mide ekşimesi veya hazımsızlık: Kalıcı veya ağrılı mide ekşimesi veya hazımsızlık varlığı.
- Ağır gece terlemeleri: Çok ağır, sırılsıklam gece terlemelerinin başlaması ve devam etmesi.
Kanserde en temel görülen belirti ve işaretler sadece bunlarla sınırlı olmamakla birlikte en çok karşılaşılanlar yukarıda söz edilenlerdir.
Kanserin Önlenmesi: Kanserlerin üçte biri kanserojenlere maruz kalmaktan kaçınmakla önlenebilmektedir. Bunlar arasında tütün kullanımı, obezite, fiziksel aktivite eksikliği, infeksiyonlar, alkol, çevre kirliliği, iş yeri kirliliği (kanserojenler) ve radyasyon sayılabilir (Lütfen ilk yazıya bakınız).
Kanserin Erken Tanısı: Erken teşhis edilebilen ve genellikle daha düşük maliyetlerle ve hastalar için daha az (veya daha az önemli) yan etkilerle başarılı tedavi sonuçları şansını artıran değişik kanserler vardır. Kolorektal (kalın barsak ve onun son kısmı), meme, rahim ağzı ve ağız kanserlerini erken tespit etmeye yardımcı olan uygun maliyetli testler günümüzde rutin olarak yapılagelmektedir. Kolonoskopi, sürüntü testleri, kan tetkikleri ve bunlarla elde edilen sonuçlar bazı kanserlerin teşhisinin kolaylıkla yapılabilmesini sağlayabilmektedir ancak bazı kanserlerin teşhisi ileri tetkik ve araştırma gerektirebilmektedir.
Kanserin yönetilmesi ve tedavisi:
Tedavi kanserin türüne, kanserin nerede olduğuna, ne kadar büyük olduğuna, yayılıp yayılmadığına ve genel sağlığa bağlıdır. Genel tedavi türleri şunları içerir: cerrahi, kemoterapi (kimyasal ilaçlar), radyoterapi (radyasyon ışın), hormon tedavisi, immünoterapi (bağışıklık) ve gen tedavisi.
Bazı küçük kanserler cerrahi ile tamamen yok edilebilirken yine bazıları ilaç tedavileri ile, bazıları ise ışın tedavileriyle iyileşebilmektedir. Yayılmış kanserlerde tüm bu tedavi yöntemlerinin birkaçının bir arada kullanılması gerekli olabilir.
Kanser tedavisi her hasta için ona özgü olarak, hastalığın türüne, şiddetine ve yaygınlığına göre planlanır ve uygulanır. Tedavide EN ÖNEMLİ prensip kanserin geç kalınmadan erken dönemde teşhis edilmesidir. Erken teşhis ve tedavilerde başarı şansı çok daha yüksek ve hayatta kalım çok daha fazla olmaktadır. Bu nedenle lütfen düzenli sağlık kontrollerinizi aksatmayın ve kanserojenlerden uzak kalmaya çalışın.
Sağlıklı günler diliyorum.
Panikle daha kötü oluruz, bilgiyle ve uygulamayla güçleniriz.