Vanilya nedir, vanilya bitkisi nasıl üretilir, nerelerde kullanılır, faydaları nelerdir;
Kokusu Meksika sınırından dünyanın her tarafına yayılan ve gıdadan kozmetiğe pek çok alanda kullanılan hoş kokulu vanilya, aromasıyla olduğu kadar lezzetiyle de damaklarda cezbedici bir etki yaratıyor.
Vanilyanın birçok türü vardır. En şifalısı 'vanilya' adıyla bilinen türünün üretimi yapılmaktadır
Salepgiller familyasından olan vanilya tırmanıcı gövdeye sahiptir. Gövdesi iklim koşulları ve gübresine göre 20 metreye kadar ulaşabiliyor. Ekimi yapıldıktan 3 yıl sonra ilk meyvesini verir. Vanilya yetiştiriciliği zor ve işçilik gerektiren bir iştir.Vanilya bağ bitkisidir. Gövdesi parlak ve tüysüzdür. Yaprakları etli ve yassıdır. Meyveleri 20 cm uzunluğunda, yassı, iğne gibi ucu olan, siyah renkli fasülyeye benzer bir yapıdadır.Vanilyanın kendine has özel bir kokusu vardır, tadı acıdır.
Vanilya sıcak iklimi sever. Tropik ülkelerde yetiştirilir. Vanilyanın ana yurdu Güney ve Orta Amerika'dır. Özellikle Madagaskar, Meksika, Cava, Reunion, Boyrbo ve Antiller'de, Türkiye'de ise yalnızca sera ve botanik bahçelerinde yetiştirilir.
İçine katıldığı tüm lezzetlere kattığı aromasıyla bizleri peşinden sürükleyen vanilya, vanilya bitkisinin yeşil halde toplanıp, suda haşlandıktan sonra kurutulan meyvelerinden elde ediliyor. Özel kokulu bir vanilya ise ancak fermentatif bir kurutma sonucunda meydana geliyor. Evlerimizde kullandığımız paket içindeki toz vanilya aslında doğal vanilya değil. Marketlerde paketler halinde satılan vanilyalar, bazı işlemlerden geçtikten sonra mutfaklarımıza geliyor. Genellikle de, puding, çikolata, dondurma, bazı tatlı hamur işleri, şekerleme, kahve, kakao, kola, likör gibi ürünlere tat vermek için kullanılıyor.
Hazırlayacağınız tatlılarda vanilya tadını, vanilya özütü ekleyerek veya vanilya çekirdeklerini hazırlanan karışıma pişirmeden önce ilave ederek elde edebilirsiniz. Kullanım miktarına bağlı olarak gıdalara kahverengi veya sarı renk verir.
Gıdalarda vanilyanın aroma verme özelliğinden başka kullanımları da var:
Ananasın üzerine, turunçgillere, meyve salatalarına birkaç damla vanilya özütü eklendiğinde ekşiliğini yumuşatır ve ekstra bir tat katar. Domates soslarına eklendiğinde ise asit oranı etkisiz hale gelir.
Yumurta içeren hamur karışımlarına, pankek ve waffle hamurlarına veya krema soslarına vanilya özütü eklendiğinde pürüzsüz karışım elde edilir.
Yeni ve özgün lezzetli tatlar oluşturmak için, mevsimlik, tadı olmayan meyvelere veya diğer tadı az gıdalara vanilya tozu eklenir.
Deniz ürünleri, kümes hayvanları eti ve kırmızı et için pişirme işlemleri sırasında vanilya özütü ilave ederseniz farklı bir tat elde edebibirsiniz.
Kozmetik endüstrisinde ise vanilya, parfüm yapımında, vücut kremlerinde, losyonlarda ve duş jellerinde kullanılıyor.
Vanilyanın faydaları;
Mide ve sinir sistemi üzerinde uyarıcı etkilere sahiptir. Hazmı kolaylaştırır . Vücudu kuvvetlendirir, ateş düşürür.
Afrodizyak özelliği vardır. Sinir bozukluğunu giderir. Bronşları temizler ve öksürük söktürür. Ruhsal bunalımı dindirici etkisi vardır.
