Dr.Çağın Zort’tan bir ilk kitap “Kıbrıs Türk Edebiyatında Coğrafi Unsurların Kullanımı İsmail Bozkurt Örneği”

“Sık sık ava da çıkardı. Eli boş döndüğü olmazdı. Eve taşıdığı gavcar ve çam mantarı, ağrelli, yumurta otu, gömeç, lapsana, kazayağı, hostes, çitlembik sürgünü, yabani enginar, yabani prasa, yabani ıspanak, gabbar vb çeşitli ot; çitlembik, şinno, alıç, yaban armudu, çakızdezlik yeşil zeytin, gonnara; pulya, diçi, cikla, tavşan, keklik, faşsa, üveyik, yabani güvercin, traş ve diğer av hayvanlarının bir kısmını satarak cep harçlığını çıkarırdı” (Bir Gecede, s.45)
“İnsan ve mekân, daha geniş anlamda insan-coğrafya ilişkisi yüzyıllardan beri dillendirilmiş olmakla birlikte, edebiyat coğrafyası kavramı ve incelemeleri, modern çağa aittir.[1] İnsanın doğduğu, yaşadığı coğrafyaların onun  karakteri ve kültürü üzerindeki etkisi ve şekillendiriciliği  yadsınamaz.[2] Coğrafyanın üzerinde barındırdığı yerleşim birimlerinin, bölge ve mekânların insan yaşantısındaki yeri üzerine araştırmalar çoğalmaktadır[3]. Kıbrıs gibi bir küçük ada coğrafyasının, iklimi, bitki örtüsü, toprağı, yerleşim birimleri, doğası ve yaşantı biçimiyle üzerinde yaşayanların karakterini ve ruhunu şekillendirmesi, edebiyatçıların yazdıklarında okunup gözlemlenebilmektedir.”
Dr.Çağın Zort’u Yakın Doğu Üniversitesine hocalığı başladığım yıllarda tanımıştım. O yıllarda öğrenci olan Çağın’la yakın bir dostluğumuz olmuştu. Nenesine giderek ondan epeyice masal derlemiştim. Yıllar içinde asistan , öğretim üyeliği yapan Çağın’la çok çeşitli çalışmalar,araştırmalar yaptık. Ali Nesim hoca onu ayrıca elinden tutarak onunla birlikte yurtiçi ve yurt dışında bir çok sempozyumda birlikte bilimsel sunmalar yaptılar. Onu yetişmesinde ve gelişmesindeki hocanın rolü büyüktür. Dr.Çağın Zort, çok disiplinli,aşırı titiz bir kişiliğe sahiptir. Ona güvenerek her işinizi emanet edebilirsiniz. Üstesinden mutlaka gelir. Bu bağlamda Türk Dili derslerini verdiğim yıllarda bu derslerin bir çoğunu ona vermiştim. O da layıkıyla üstesinden geldi. Türkçeyi ustalıklı ve düzgün kullanması, hem Türk edebiyatına hem de Kıbrıs Türk edebiyatına hakimiyetti yıllar içinde gelişti,büyüdü.

            Şiire olan tutkusu bambaşkadır, güzel ezbere çok güzel şiir okur. Müthiş bir hafızası vardır. İşte bu yetenekleri sonucu geçtiğimiz yıllarda danışmanlığını yaptığım “İSMAİL BOZKURT’UN ESERLERİNDE KÜLTÜREL DEĞERLER VE HİKÂYE ANLATIMI” adlı doktora tezini çok önemli dergide yayımladığı makalesiyle tamamladı.  Bilimsel terbiyesi ve yazınsal donanımı sonucu bu yılın başında beş yeni eserle yazın dünyasına kitaplarıyla merhaba demişti. Berikan yayınlarından çıkan kitapları şunlardır;
“Kıbrıs Türk Edebiyatı Üzerine Bildiriler-Makaleler”, “Kıbrıs Ağzının Genel Fonetik ve Morfolojik” “Kıbrıs Türk Edebiyatında Bir Meşale İbrahim Zeki Burdurlu”, “Kıbrıs Türk Folklorunun Çınarı-Mahmut İslâmoğlu Armağanı”, “Kıbrıs Masalları 3.cilt”
            Dr.Çağın Zort’un Berikan Yayınevinden çıkan son kitabı “Kıbrıs Türk Edebiyatında Coğrafi Unsurların Kullanımı İsmail Bozkurt Örneği” 216 sayfadan ve 5.bölümden oluşuyor. Bu çalışma, kitap olarak  Kıbrıs’ta ilkelerden birisi hem inceleme açısından hem konusu bakımdan, Kıbrıs Türk Edebiyatında Çağın Zort, gibi araştırmacılar yeni araştırma alanını olarak  epistemolojik bir bakış açışıyla böylesi değerli eserleri bizlere kazandırıyorlar. Ülkemiz yazının Çağın gibi genç araştırmacılara çok ihtiyacı var. Kitap yazan, üreten insan sayımız günden güne azalıyor. Çağın Zort’u gördükçe ümitleniyoruz. Yeni  eserlerini heyecanla bekliyoruz.

Dr.Çağın Zort  kimdir?
20 Kasım 1984 tarihinde doğan Çağın Zort; ilkokulu İnönü İlkokulu'nda, ortaokulu Lefkoşa Bayraktar Ortaokulu'nda, liseyi ise 20 Temmuz Fen Lisesi'nde okudu. 2005 yılında Yakın Doğu Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. 2008 yılında Türk Dili Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisansını tamamladı ve sırasıyla Asistan, Araştırma Görevlisi ve Öğretim Görevlisi olarak görev yaptı.
2016-2020 yılları arasında KKTC Başbakanlık’ta Afet ve Acil Durum Yönetimi Komitesi, Denetimli Serbestlik Kurulu, Sağlık Kurulu Değerlendirme Komitesi, Engelli Hizmetleri Koordinasyon Kurulu, Cezaevi Danışma Kurulu’nda görev yaptı. Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı'nda doktora eğitimini de tamamlayan Çağın Zort; yurt içi ve yurt dışı, ulusal ve uluslararası pek çok kongre ve sempozyuma katıldı. "Türk Edebiyatı, Kıbrıs Türk Edebiyatı, Türk dili ile ilgili bildiri sundu, ayrıca pek çok okulda konferanslar verdi.
Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları Derneği KITED Yönetim Kurulu üyesi, İnönü kooperatifi Kredi Şirketi Yönetim Kurulu üyesi, Çağdaş Müzik Derneği Kurucu üyesi, Mağusa Mesarya Lions Kulübü'nde Kurucu Üye ve Yönetim Kurulu Üyesi, Mağusa Kültür Derneği'nde Mektup Jüri Üyesi, KIBATEK (Kıbrıs Balkanlar Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu) Yönetim Kurulu Üyesi ve Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği üyesi olan Çağın Zort’un ayrıca basılmış pek çok yayını bulunmaktadır. Çağın Zort, CY Paparazzi KKTC ve T.C Yılın En İyileri’nde (İstanbul Beşiktaş - 2016) “Yılın En İyi Akademisyeni” ödülü; ENMODA Uluslararası Ödül Töreni’nde (2017) “Yılın En İyi İletişim ve Başarı” ödülü ve ENMODA Uluslararası Ödül Töreni’nde (2018) “Yılın En İyi Kurumsal İletişim ve Başarı” ödülü gibi pek çok ödül almıştır. İngilizce bilen ve akademik çalışmalarına da devam etmekte olan Çağın Zort, 25 Aralık 2020 tarihinden itibaren Cumhurbaşkanı Özel Kalem Müdürü olarak görev yapmaktadır.
 
[1] Yeni Türk Edebiyatı’nda önceleri “iklim” sözcüğüyle karşılanan coğrafyanın ve coğrafî yerlerin, 1890’lardan Cumhuriyete edebiyatımızda belirgin biçimde şekillenip yer aldığı ve belli coğrafyaların belli şair ve yazarlarla özdeşleştiği, daha 1920’lerin başında dile getirilmişti: Hüseyin Avni, “Edebiyatımızda İklim”, Dergâh Mecmuası, Nr.41, 20 Kânun-ı Evvel 1338 (1922), s.75. (Ek I)
[2] İslâm düşünürü İbn-i Haldun’un insan-coğrafya ilişkisi veya iklimin insan üzerindeki tesiri konusundaki görüşleri, pekçok edebiyatçı ve araştırmacı için daima ilham kaynağı olmuştur. Bak: İbn-i Haldun, Coğrafya Kaderdir (Haz: Mesut Topal), Destek Yayınları, İstanbul 2021, 120 s.
[3]Bak:  a)Necat Birinci, “Osman Türkay’ın Şiirlerinde Kıbrıs”, Türk Dili, s.569 (1999), s.407-421. b) İnci Enginün, “Cumhuriyet Sonrası Türk Şiirinde Kıbrıs ve Kıbrıslı Şairlerin Yeri”, Araştırmalar ve Belgeler, Dergâh Yayınları, İstanbul 2000, s.349-364. c) Hasan Aktaş, Çağdaş Türk Şiirinde Coğrafya, Yort Savul Yayınları, Edirne 2003. ç) Emel Kefeli, Edebiyat Coğrafyasında Akdeniz, 3F Yayınevi, İstanbul 2006, 256 S. d) G.Alparslan ve Gonca Gökalp, “Coğrafyanın ve Arkeolojinin Işığında Nabizade Nazım’ın Karabibik Romanı” Türkbilig. S.13 (2007) s.18-50. e)Hasan Aktaş, “Disiplinler arası İlişkiler Bağlamında Şiir ve Coğrafya”, Studies of The Ottoman Domain, C.2, S.3(2012), s.1-25.f)Rasih Erkul, “XVII. ve XVIII. Yüzyıllar Osmanlı Edebiyat Coğrafyasında Manisa”, (2013), Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Volume 11, Issue 3, 2013, 294 – 305. g) Fatih Aydın, “Mehmet Akif Ersoy’un Şiirlerinde Coğrafî Unsurlar”,  Türk Kültüründe Coğrafya II (Ed.Turhan Çetin, Ali Meydan), Pegen Akademi Yayınları, Ankara 2016, s.1-40.h) Perihan Kaçmaz ve Muhammet Kaçmaz, “Edebiyat Coğrafyası; Elif Şafak Romanlarında Coğrafî Unsurlar”,  Journal Of  Strategic Research in Social Science, C.3, s.4 (2017), s.1-20. ı) Muhammet Kaçmaz ve Perihan Kaçmaz , “Elif Şafak Romanlarının Coğrafi Terim ve Mekân Analizleri” (2019), Türk Coğrafya Dergisi, Issue 73, 2019, 53 – 60  i) Emin Onuş , “Edebiyat Coğrafyası Bağlamında Harid Fedai'nin "Lefke Sayıklamaları Destanı" Üzerine (2019), Kıbrıs Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, Volume 3, Issue 5, 2019, 29 – 42 .
Daha Fazla Haber