Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre Ekim 2024 sonu itibarıyla 10 aylık bütçe açığı 5,6 milyarı geçti.
Hem gelirler hem giderler hem de bütçe açığında tüm zamanların en yüksek rakamlarına ulaşıldı.
TARİHİ AÇIK REKORU
KKTC Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre Ekim 2024 sonu itibarıyla 10 aylık genel bütçe 5 milyar 678 milyon; yerel bütçe de 2 milyar 402 milyon TL “açık” verdi. Ekonomi çevreleri, söz konusu miktarın ülke tarihinde tüm zamanların “açık rekoru” olduğunu belirtiyor.
Bu çevreler, “Kasa tamamen boş, tam anlamıyla kasaya fare düşse kafası yarılır” dediler. Genel bütçede Eylül ayında 4,9 milyar; Ağustos’ta 4,1 milyar; Temmuz’da 3 milyar; 3,9 milyar; Mayıs’ta 2 milyar, Nisan’da da 201 milyon ve Şubat’ta da 49 milyon lira açık saptanmıştı. 2024’te sadece Ocak ayında 1 milyar; Mart ayında da 1,2 milyar liralık “FAZLA” oluşmuştu.
GELİRİN %79’U VERGİ
Ocak-Ekim arasındaki 10 aylık dönemde Maliye’nin sağladığı 49 milyar 885 milyon TL’lik “mahalli” gelirin, 39 milyar 341 milyonunu “vergi” gelirleri oluşturdu. Verilere göre, gelir ve kurum kârları ile mülkiyetten alınan “doğrudan” vergilerde tahsilat 18,5 milyar lira oldu. KDV, gümrük, harç gibi tüketimden alınan “dolaylı” vergiler ise 20,8 milyar liraya ulaştı. Dolaylı vergilerin vergi pastasındaki payı %46.95 düzeyinde saptanırken, doğrudan vergilerin payı da %53.05 seviyesinde hesaplandı. Vergilerin tüm “yerel” gelirler içindeki payı ise %78.9 düzeyinde gerçekleşti.
14 MİLYAR YERİNE 5,5 MİLYAR
KKTC’nin 2024 yılı bütçesi Meclis’te oy çokluğuyla 78 milyar 717 milyon TL olarak kabul edilirken, bunun 9 milyar hibe, 5 milyar da kredi olmak üzere 14 milyar lirasının Türkiye’den sağlanacağı açıklanmıştı. Ancak, geçen 10 ayda, öngörülen TC Kredi ve Yardımları kalemine 5,5 milyar (%39.7) TL aktarıldı. Bu miktarın 5,4 milyar liralık kısmı (3,2 milyarı savunmaya) hibeler kalemine; 67,6 milyon liralık kısmı da krediler kalemine gitti. Bütçede, TC Yardım ve Kredileri kalemiyle yapılması planlanan giderlere yaklaşık 9 milyar TL harcanırken, Türkiye’den gelen miktar yetmediği için 3,4 milyarlık kısım, “yerel” kaynaklardan karşılandı.