29 Nisan 1919’da Osmanlı Yönetimi’nin Mustafa Kemal Atatürk’ü; 9. Ordu Müfettişliğine ataması sonrası Atatürk, 15 Mayıs’ta Genelkurmaya veda ziyaretinde bulundu. Orada Fevzi Paşa ve Cevat Çobanlı Paşa ile görüştü. Üç Paşa birlikte hareket etmeye karar verdi. Atatürk, Cevat Paşa ile bizzat haberleşmek için özel bir şifre aldı…
Padişah, Mustafa Kemal’in tayin emrini 30 Nisan 1919’da imzaladı ve karar 5 Mayıs 1919’da o zamanın Resmi Gazetesi olan Takvim-i Vekayi’de yayınlandı.
Harbiye Nezareti, yani Savaş Bakanlığı ayni gün Başbakanlık’a bir yazı gönderip Sivas, Van, Trabzon, Erzurum ve Samsun’daki mülki memurların Mustafa Kemal’in emirlerine uymaları konusunda talimat gönderilmesini istedi.. Mustafa Kemal de o gün Harbiye Nezareti’ne Samsun’a götüreceği karargah mensuplarının listesini verdi. Kaynak: https://www.haberturk.com/gundem/haber/1500144-murat-bardakci-mustafa-kemal-pasanin-samsuna-nasil-ciktigini-anlatti
Mustafa Kemal Atatürk; Samsun’a 30 Ekim 1918 Mondoros Antlaşmasına uygun olarak, dağılmamış orduları dağıtması, halkın elindeki silahları toplaması, şuralara son vererek yer yer başlayan direnişleri önlemesi için gönderilmişti..
Atatürk’ün “9. Ordu Müfettişliği” görevi Padişah Vahdettin’in icat ettiği bir görev değil, İngilizlerin, Osmanlı Saray Hükümeti’ne verdikleri 21 Nisan 1919 tarihli notasından doğmuş bir hükümet görevlendirmesiydi. Atatürk bu görevi kabul etmemiş olsaydı bir başkası gönderilecekti..
Padişah Vahdettin’e göre tek çare, ateşkes hükümlerine uymak ve İngilizlerin sözünden çıkmamaktı. İşte bu nedenle Atatürk’ü Anadolu’ya “Direniş Başlatsın” diye değil, “Direnişi Engellesin” diye göndermişlerdi.
Osmanlı Hükümeti, Samsun ve çevresindeki kargaşayı önlemek için Mustafa Kemal’in 9. Ordu Müfettişi görevi ile atanmasını 30 Nisan 1919 günü onaylayarak Samsun’a gitmesinin yolunu açıyordu.
İstediği yetkileri ve askeri gücü alan Mustafa Kemal’e bu yolculukta 22 Subay /Astsubay, 25 Er ve Erbaş ve 8 katip ve 21 mürettebat eşlik edecekti.. Gidecek listede ayrıca “altı adet eğerli at” da vardı. 9. Ordu Müfettişliğinin Kurmay Başkanı Albay Kazım bey tarafından mühürlenerek , vizelerin alınması için Savaş Bakanlığı’na gönderilen liste 15 Mayıs’ta tasdik edildi.
16 Mayıs 1919’da İngiliz İrtibat Subayı Yüzbaşı John Godolphin Bennet, bir gün önce onaylanan isimlerin yazılı olduğu kağıtların arka sayfasına vize damgalarını bastı..16 Mayıs’ta Mustafa Kemal Paşa, öğle saatlerinde Yıldız Sarayı’nda Sultan Vahdettin ile son defa görüştü.
Netice itibarıyla 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilen Mustafa Kemal , kurtuluş mücadelesi planlarıyla ve mahiyetindeki 76 kişiyle bir Cuma günü öğleden sonra o dönemdeki adıyla “Panderme” olan yolcu gemisiyle Samsun’a doğru yola çıkacaktı.
Mustafa Kemal’e verilen resmi görev; Samsun tarafında Rumların kendi iddialarına göre Rumlara saldıran Türkleri yola getirmek, Anadolu’da bir takım milli teşkilatlanmaları ortadan kaldırmaktı. Mustafa Kemal’in aklındaki görev ise Türk Kurtuluş Savaşını başlatmak ve ulusal sınırlar içerisinde ulusal egemenliğe dayalı yeni bir devlet kurmaktır..
Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışı Bağımsızlık Savaşını başlatan ve en önemli adımlardan biriydi.. Bu öyle bir bağımsızlık savaşıdır ki; Atatürk vatanı uğruna, annesi ve kız kardeşini ardında bırakmayı bile göze almıştı.
Mondoros Mütarekesinin ardından , vatan yer yer işgal edilmeye başlanmıştı ve bu sırada Mustafa Kemal Şişli’deki evinde arkadaşları ile vatanın kurtarılmasını planlamıştı.
Bu evde alınan karara göre Mustafa Kemal, İstanbul’dan ayrılacaktı ve onun bu düşüncelerinden Padişah Vahdettin habersizdi. Hatta, Padişah Vahdettin, Mustafa Kemal Paşa’ya III. Ordu Müfettişliği görevini vermiş ve İstanbul’dan ayrılmasına fırsat sağlamıştı..
15 Mayıs 1919 günü Padişahı ziyaret sonrası Mustafa Kemal; Şişli’deki evine döner. Şişli’deki evde kendisini bekleyen Samsun yolcuları arasında, üç de Tıbbiyeli vardır: Müfettişlik Sağlık Daire Başkanı Tabip Miralay İbrahim Tali (Öngören), Müfettişlik sağlık Daire Başkanı Yardımcısı Tabip Binbaşı Tevfik Saydam ve Karargah Tabibi Dr. Yüzbaşı Behçet Adil Çavuşoğlu…
Makbule Hanım’a yemeği annesinin odasında yemek istediğini söyleyen Mustafa Kemal, son gecesini annesiyle baş başa geçirmek istiyordu. Mustafa Kemal odaya girdi. Annesinin elini öptü , bağdaş kurup sofraya oturdu., lokmalar boğazından geçmiyordu. İlk kez annesine içini döküyordu.
“Ben yarın Anadolu’ya gidiyorum anne. Buralarda neler olacağı belli değil. Selanik’in başına gelenler, buraların da başına gelebilir. Yurdu ben kurtaracağım….. Beni meraklandırmayın, gözüm arkada kalmasın. Benden yana kaygılanmayın. Bu işte gidip de dönememek de vardır” derken annesi bayılacaktı..
16 Mayıs 1919 günü öğle saatlerinde yeniden Yıldız Sarayı’na giden Mustafa Kemal Paşa Sultan Vahdettin ile son defa görüştü. Oradan Şişli’deki evine geçip annesiyle ve kız kardeşiyle vedalaştı, daha sonra Galata Rıhtımına gitti ve bir motorla Bandırma Vapuru’na bindi…
16 Mayıs 1919’da Bandırma Vapuru ile Ulusal Kurtuluş Mücadelesine giden yolda ilk adımın atıldığı Samsun yolculuğu başlıyordu. DEVAM EDECEK..