Nilsen KÜÇÜK
Dünyada ve ülkemizde son yıllarda gelişmeye başlayan kurumsallaşma olayı ile ilgili danışmanlık veren şirketlerden birinin kurucusu ve yöneticisi olan Memduh Erişmen ülkemizde kurumsallaşmanın ne boyutta olduğunu ve kurumsal danışmanlığın neler içerdiğini bizlerle paylaştı.
Erişmen, iş hayatına kimya mühendisi olarak atıldıktan sonra 6 ay çalışması sonucunda bir karar vererek sektör değiştirerek danışmanlık alanında çalışmaya başladığını kaydetti.
Danışmanlık işini iki kolda yürüttüklerini söyleyen Erişmen, bunların birinin araştırma diğerinin ise danışmanlık servisi olduğunu belirterek çalıştıkları şirketlerin çoğunun aile şirketi olduğunu vurguladı.
Kurumsallaşmanın aslında her dalda ve şirketten hatta aileden aileye değişkenlik gösterdiğini belirten Erişmen “O yüzden önemli olan herkese kendine uygun kıyafeti dikmendir” diyor.
ALTI AYLIK KİMYA MÜHENDİSLİĞİ
Ülkemizin genç girişimcilerinden olan Memduh Erişmen, 1980 doğumlu. İlk ve orta eğitimini tamamladıktan sonra ODTÜ Kimya Mühendisliği okuyan Erişmen, daha sonrasında Manchester’e gidip Process Design okudu. Daha sonra orada bir süre değişik alanlarda çalışan Memduh Erişmen, Kıbrıs’a döndükten sonra 6 ay kimya mühendisi olarak çalıştı.
Kariyerinin zirvesinde sektör değiştirmeye karar verdiği zaman yaşının 27 olduğunu belirten Erişmen, “Sektör değiştirip danışmanlık yapmaya başladım. Esas ilgilendiğim alan yönetim danışmanlığı. 10 senedir bu şekilde gidiyor” diyerek sohbetimize başladık.
KENDİNİ YENİLEYEN BİR İŞ ALANI OLDUĞU İÇİN DANIŞMANLIK
Kimya mühendisliğini bitirdikten sonra neden kendi mesleğini yapmayıp başka bir sektöre geçtin?
Erişmen “Bölüm kesinlikle doğru bölüm. Yine okuyacak olsam yine mühendisliği seçerdim. Sadece uygulama kısmında sürekli kendini yenileme şansın az oluyor. Üretimdesin, ilk defa birşeyi ürettiğinde sana haz veren bir duygusu var fakat zaman içinde çok fazla kendini tekrar eden bir yanı olmaya başlamıştı” dedi..
Fakat şimdi yaptığı işte sürekli kendini yenileyen şeyler olduğunu ve kesinlikle mühendislik prensipleri çerçevesinde olan çok kolu var olduğunu söyleyen Erişmen “Müşteri portföyüne baktığımızda genelde üretim yapan şirketlere danışmanlık hizmeti veriyorum.” dedi.
Altı aylık kimya mühendisliği üretiminden sonra 6 sene başka bir danışman şirkette rol aldığını belirten Memduh Erişmen, 4 senedir de sosyolog olan eşiyle birlikte danışman şirketinin başında.
Talepler neler? Kendinizi nasıl anlatırsınız?
Erişmen “Bizim sektörde direk reklam yoktur. Müşterilerinize iyi hizmet verdiğiniz sürece hep birbirlerine referans olarak bizi buluyorlar. Uzun zamandır bizimle çalışmaya devam eden çok köklü firmalarımız mevcut. Tecrübenin yanında güven teşkil etmek önemli bir şey”
İŞİMİZ “KURUMSAL REORGANİZASYON’’DUR
Danışmalık işinin nasıl ilerlediğinden bahsedebiliri misiniz?
Danışmanlık işini iki kolda yürüttüklerini söyleyen Erişmen, bunların birinin araştırma diğerinin ise danışmanlık servisi olduğunu kaydetti.
“Araştırma bölümünü eşim yürütüyor, danışmanlık alanında da ben ve bir arkadaşım var. Tabi bir de proje bazlı part time çalıştığımız firmalar da var. Şirketler çok yönlü olduğu için firmadan gelen taleplere doğru cevaplar sunmamız gerekiyor. Bizim yaptığımız tam olarak yönetim danışmanlığı. Bu çok geniş bir alandır. Bizim profesyonel olarak alanlaştığımız kısım ise “kurumsal reorganizasyon’’dur. Bir şirketin iş yapma biçimini şekillendirme ve iyileştirme.
Bu belgeler (ISO, CE belgeleri vs..) reorganizasyonu sağlamak için araçtır. Denetim olur, belgeniz olur bu şirketler için bir taraftan da marketing konusunda önem taşır.
Aslında işin özü şu “yolunda gitmeyen bir firmayı yazılı şekilde bir format ve düzene sokmak.”
Çözüm bulunamayan yolları önce hatalarını bulup sonra onların iyileştirmesi yönünde yapılan çalışmaların bütünü aslında.
KURUMSALLAŞMA ÇOK GÖRECELİ VE GENİŞ KAPSAMLI BİR OLAY
Peki bahsettiğiniz şirketler kurumsal şirketler, aralarında aile şirketleri de var mı?
Genellikle çalıştıkları şirketlerin çoğunun aile şirketi olduğunu ve kendilerinin o aile şirketlerinin çalışan ve yöneticilerine kurumsal eğitim verdiklerini kaydeden Erişmen, kurumsallaşmanın çok göreceli ve geniş kapsamlı bir olay olduğunu vurguladı. Kurumsallaşmanın aslında her dalda ve şirketten hatta aileden aileye değişkenlik gösterdiğini belirten Erişmen “O yüzden önemli olan herkese kendine uygun kıyafeti dikmendir” diyor.
Peki insanlar veya şirketler diyelim, danışmanlık sektöründe bilinçli mi? Talepler ne yönde?
Erişmen “10 sene önce bu bilinci yaymaya çalışıp kendimi anlattığım zaman insanlar anlamıyordu. Fakat bu 10 sene zarfında bilinç çok değişti. Çok spesifik sorunlarla gelip çare arayan insanlar olmaya başladı. Bu bence çok olumlu birşey. Bunun da bana göre iki sebebi var: İlk sebep ikinci jenerasyon. Çocuklar büyüdü ve 2. 3. Jenerasyonlar şirket sorumluluğunu almaya başladı (yetki devri). Bu insanların farkı, dünya görmüşlüğü veya yurtdışına çıkmamış bile olsa değişik şeyler araştırıp şirkete yeni bir vizyon getirme çabalarıdır. Ve bu gayret doğrultusunda danışmanları bu yetki devri için aracı olarak kullanmaya başlıyorlar. Bizim yüzde doksan çalıştığımız şirketler bu devirleri yapmaya başlayan 2. Jenerasyon kişilerin aktif olduğu profildir” dedi.
Diğer sebebin ise rekabetin artması olduğunu vurgulayan Memduh Erişmen, 10 sene öncesine göre ciddi bir rekabet artışı olduğunu kaydetti.
2004 Annan Planı döneminde üreticilerin çok yol kat ettiğini belirten Erişmen “Rekabet arttı, çünkü insanlar Güney’e de geçebiliyor. Uçak fiyatlarının düşmesiyle kolaylıkla gidip Yurtdışından ve en önemlisi Türkiye’den alışveriş yapabiliyorlar. Artık yerel bir firmanın rakibi Kıbrıs Türk tarafında x bir şirket değil, Türkiye ve Güney’deki firmalar oluyor. Bu rekabet ortamı da doğal olarak şirketleri kurumsal olmaya itti.
ÇOK ÇALIŞAN BİR TOPLUM DEĞİLİZ
Aile şirketlerinde yeni gelen üyelerine neler önerirsiniz diye sorduğumuzda ise esprili bir şekilde kartvizitini uzatıyor :)
Erişmen “Ülkemiz fakir bir ülke ve ekonomimiz de çok iyi yerlerde değil. Biz çok çalışan bir toplum değiliz ama bence birinci kural bizim gerçekten çok çalışmamız gerekiyor. İkincisi ise doğru çalışmamız. Çok çalışamak bazen doğru çalışmak anlamına gelmiyor. Saati efektif olarak harcamak çok önemli. Çok çalışmak değil emek ve enerjiyi akıllı bir şekilde kullanmak çok önemli.
Dünya bir yere gidiyor ve teknoloji sandığımızdan çok daha hızlı gelişiyor.
Kişilerin teknolojiyi şirketine yansıtması ve doğru adımlar atması çok önemli bir nokta.”
TOPLUM OLARAK İŞ HAYATINDA TUTUCU BİR TAVIR SERGİLİYORUZ
Peki toplum olarak yeniliklere açık olduğumuzu düşünüyor musunuz?
Erişmen “Biz aslında toplum olarak çok tutucu bir tavır sergiliyoruz. İnsanlarımız da iş hayatına daha klasik bir pencereden bakıyor. 20 senedir aynı sistemle gidiyor, bu şirket 21. senede yapımı neden değiştireyim sorusuyla ilerliyorlar. Aslında tam o noktada biz devreye giriyoruz. Eğer uyguladıkları iş sistemi doğru değilse öncelikle onları ikna etmemiz gerekiyor” diyor.
Uzun soluklu şirketlerin bazı ortak özellikleri bulunduğuna dikkat çeken Erişmen “4 kriteri var. Bunlardan biri de değişime ayak uydurabilmesi. Bir şirket düşünün ki 500 senedir faaliyet gösteriyor. Demekki yeniliklere adapte olabilmiş. Örnek olarak bir Japon İnşaat Şirketini verebilirim 1400 yıldır faaliyet gösteriyorlar. Ayakta kalması için değişim göstermesi şart.
Sanırım en önemli noktalardan biri çağa adapte olabilmek”
Bize biraz da standard belgelerinden bahsedebilir misiniz
Standartların önemli olduğunu ve bahsettiği belgelerin bu standartlar doğrultusunda firmalara verildiğini söyleyen Memduh Erişmen “Ülkemizin standartizasyon konusunda çok büyük sıkıntıları vardır maalesef. Özellikle Avrupa Birliği’nde bu belgelerin çok büyük bir önemi var, minimum gerekliliklere uyup uymadığını gösteren dökümanlar dizisidir aslında. Bugün yurtdışına ürününü ihraç etmek istersen en birinci yapman gereken ürününün o standartlara uyup uymadığını belgelemendir. O da ancak bu verilen belgerle mümkündür” dedi.
Bu belgeleri almak için nasıl bir yol izleniyor?
Erişmen “Bu konu bence danışmanlık sektörünün en büyük kanayan yarasıdır.
Bu iki bacaktan oluşur ve bu bence danışmanlık diğeri ise belgeleme denetimi. Biz sadece danışmanlığını yapıp eğitimi verip sistem kuruyoruz. Biz bu danışmanlığı yaptıktan sonra bağımsız ve bağlantısız bir belgelendirme firmasının gelip benim kurduğum sistemin doğru olup olmadığını belgelemesi gerekir. Bunun tamamen danışmanlıktan ayrı olması gerekir. Biz danışmanlık yaptığımız firmaya hangi belgeyi almak istediklerini soruyoruz ve belgelendirme firmalarını yönlendiriyoruz. Ama maalesef özellikle Türkiye’den gelen bazı firmalar danışmanlığın yanında bu belgeleri de verebiliyor. Bu olay sektörde belgelere karşı olan inancı zedelemektedir.”
Belgelerin gönüllülük esasına göre olduğunu söyleyen Erişmen o belgeyi almakta herhangi bir zorunluluğun olmadığını kaydetti.
Memduh Erişmen “Böyle prestij amaçlı olan belgelerde ülkelerin kendi akreditasyon kurumu Türkiye’nin akreditasyon kurumu yetkisi Anamur kıyılarına kadar Güney’deki akreditasyon kurumu ise yeşil hatta kadardır. Burası biraz denetim konusunda muaf kalmış bir bölge olduğu için buradaki bu tür verilen belgelerin bir kısmı akritasyon sınırı içerisinde değildir.
Yönetim Danışmanları Derneği ülkemizde yaşanan bu sıkıntıları en aza indirgememizde bize ışık tutabilecek. Yine çok müdahale hakkı doğurmasa da yaratılan belirli listelerle önerilen kayıtlı firmaları burdan duyurabilecek ayrıca bu konuda gündem yaratabileceğiz” dedi.
Danışmanlık sektöründe çok kişi var mı?
Erişmen “Sadece bu işi yapan insanlar var. Bazı firmalar yurtdışından danışman şirket tercih ediyorlar fakat bizim de danışmanlık yaptığımız güzel bir müşteri portföyü mevcut” diyor.
