Anne sütü bir bebeğin gereksinimi olan besin ögelerini karşılayamaz duruma geldiğinde, bebeğin diyetine anne sütüne ilaveten eklemeler yapmak gerekir.
Ek gıda; anne sütünün yerini alamaz sadece eksik enerji ve besin öğelerini desteklemeye katkıda bulunur. Bebekte çiğneme, yutma, sindirim ve boşaltımdaki genel ve nörolojik gelişim anne sütü dışında diğer besinlerin bu aydan itibaren alınabileceğini gösterir.
Dünya Sağlık Örgütü ilk 6 ay tek başına anne sütünü önerirken, 6 ayın sonunda ek gıdalara başlanması gerektiğini vurgulamaktadır. Eğer anne sütü yeterli değilse bu durumun devam sütleri önerilmektedir (formül mamalar).
Erken ek gıdaya başlamak bebek için sakıncalı olabilir. Çünkü bir bebeğin gastrointestinal sistemi, böbreklerin yarı-katı karbonhidrat oranı daha yüksek ek besinler için olgunlaşması 4. Aydan sonra oluşmaktadır.
Ek gıdaya geçerken önemli unsurlar
- Ek gıdalar biberonla değil, kaşık veya bardakla yapılmalıdır.
- Her besin tek tek denenmelidir,
- En az 2-3 gün ara verilerek, aynı besin daha sonra tekrar denenmelidir,
- Anne sütü var ise, anne sütü eksiltilmeden aynen devam ettirilmelidir,
- Erken ek gıdaya geçişte ishal, kusma, alerjik reaksiyonlar ve kilo kaybı gibi bebeğin sağlığını olumsuz etkileyecek durumlar yaşanabilir. Bu nedenle en erken 17. Haftada en geçte 26. Haftada ek gıdalara başlanması önerilmektedir.
- Anne sütü veya devam sütü varlığında 6-8 aylık bebeklerde ek gıda günde 2 öğün, 9-11 aylık bebekte 3 öğün olacak şekilde beslenme düzenlenmelidir.
6 ayını dolduran bebek ek gıdaya başlarken;
Anne sütü var ise devam edilmeli (yoksa devam sütüyle desteklenmeli)
Yoğurt
Meyve suyu
Sebze suyu ve püresi
Pekmez
Şekersiz muhallebi (pirinç unu ile birlikte)
¼ yumurta sarısı
İnek sütü (mümkünse 1 yaş sonrasında kullanılmalı)
Ek gıdalara başlarken; en önemli öneri her seferde tek bir tamamlayıcı besinle başlamalısınız. Daha sonra 3-7 günde bir, yeni bir besin seçilmelidir. Sıklıkla görülen bebeğin besini reddettiği durumlarda yeni baştan denenmeli, tümüyle kesilmemelidir. Normalde bebeğin iyi olarak tolere edebilmesi için herhangi bir besinin 8-10 kez denenmesi gerektiğini unutmayınız ve sabırlı olunuz.
Ek gıdalar yarı katı veya yumuşak püre şeklinde olmalıdır, kesilmeli ama asla blenderize edilmemelidir veya süzgeçten geçirilmemelidir.
