TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN 2. CUMHURBAŞKANI İSMET İNÖNÜ’YÜ ÖLÜMÜNÜN 49. YIL DÖNÜMÜNDE SAYGI VE ÖZLEMLE ANIYORUZ
24 Eylül 1884 tarihinde İzmir’de doğan Mustafa İsmet İnönü, ilk öğrenimini Foça ve Sivas’ta Mahalle Mektebinde tamamladıktan sonra Sivas Askeri Rüştiyesinden birincilikle mezun oldu. 1903 yılında Topçu Harbiyesi’nden Teğmen rütbesi ile yine birincilikle mezun olan ve de yine 1906 yılında da Akademi’den birincilikle mezun olan Mustafa İsmet, “Altın Maarif” madalyası ile ödüllendirilmesinin ardından Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile ilk görev yeri olan Edirne’ye atandı.
Bu görevi sırasında İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne giren ve 1908 yılında Kolağası olan Mustafa İsmet (İnönü), 31 Mart olayı (13 Nisan 1909) olarak bilinen ayaklanmayı Selanik’ten gelerek bastıran Harekat Ordusu’nda Kurmay Yüzbaşı olarak görev aldı.
İttihat ve Terakki faaliyetleri sırasında yolu Selanik’e düşen Mustafa İsmet (İnönü), burada Mustafa Kemal’le tanışma fırsatı bulurken bu karşılaşma uzun yıllar sürecek “Dava ve Silah Arkadaşlığının” da temellerini atacaktı.
1910-1913 yılları arasında gerçekleşen Yemen İsyanın bastırılması harekatına katılan Mustafa İsmet, hudut problemleri ve asilerle yapılan anlaşmalarda başarılı hizmetleri ve mesleki özellikleriyle dikkat çekecekti.
I.Dünya Savaşı yıllarında Kafkas Cephesinde Kolordu Komutanı olarak Mustafa Kemal Atatürk’le birlikte görev yapan Mustafa İsmet (İnönü)’nün dostlukları ve devletin geleceği hakkında ortak fikirleri de gelişti.
Suriye Cephesinde savaşan Mustafa İsmet (İnönü) ; Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolda Mustafa Kemal Paşa’nın en güvendiği isimlerden olurken Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş aşamasındaki düzenli ordu ile Çerkez Ethem ayaklanmasının ve iç isyanların bastırılmasında etkin bir rol oynadı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolda, 23 Nisan 1920’de açılan TBMM’ne Edirne Milletvekili olarak girmesinin hemen ardından Alb. Mustafa İsmet Garp (Batı) Cephesi Komutanlığı görevine atandı.
6 Ocak-11 Ocak 1921’de I. İnönü ve 23 Mart-1Nisan 1921’de II. İnönü Zaferleri, anavatanımız Türkiye’nin kaderini belirleyen zaferler olacaktı. İsmet İnönü’nün bu zaferleri kazanmasının ardından Miralay İsmet Bey’e çektiği telgrafta Mustafa Kemal Atatürk:
“Bütün dünya tarihinde , sizin İnönü Meydan Savaşlarında yüklendiğiniz görev ölçüsünde ağır bir görev yüklenmiş komutanlar pek azdır. Ulusumuzun bağımsızlık ve varlığı, çok üstün yönetiminizin altında şerefle görevlerini yapan komuta ve silah arkadaşlarınızın duyarlığı ve yurtseverliği büyük bir güvene dayanıyordu. O günde Mustafa Kemal Atatürk’ün “Siz Savaş Alanında Sadece Düşmanı Değil, Aslında Milletin Makus Talihini De Yendiniz” ifadesi; İsmet Paşa için büyük bir gurur kaynağı olacaktı.
30 Ağustos 1922’de Türk Ordusunun gerçekleştirmiş olduğu taarruzun ardından 9 Eylül 1922’de Yunan Askerlerinin Ege’de denize dökülmesi sonrasında Mudanya görüşme süreci başlayacaktı. Mudanya Ateş-Kes toplantısında TBMM’ni temsil eden ve de görüşme süresince Anavatanımız Türkiye’nin çıkarlarını Konferans’ta titizlikle savunan İsmet Paşa: “Efendiler, Çok Izdırap Çektik, Çok Kan Akıttık, Bütün Medeni Milletler Gibi Hürriyet ve Bağımsızlık İstiyoruz” demişti.
11 Ekim 1922 tarihinde gerçekleşen Mudanya Antlaşmasının imzalanmasının ardından Yunan askeri kuvvetleri Meriç Nehrinin Batısına çekilirken 15 Kasım 1922’de imzalanan Mudanya Antlaşması İsmet İnönü’nün ilk diplomatik zaferi olacaktı..
İsmet İnönü’nün Mudanya’daki başarısını yakından izleyen Gazi Mustafa Kemal Paşa, bir yıl sonra 1923’te kendisini Dışişleri Bakanı ve de Baş Temsilci olarak Lozan Barış Anlaşmasına gönderecekti.
Verdiği mücadelenin sonunda İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının ve egemenliğinin tanınmasını sağlayan 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşmasını imzalamasının ardından milli sınırlar çizildikten sonra oy birliği ile 29 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti ilan ediliyordu.
26.12.2015 tarihli “İsmet İnönü’yü Saygıyla Anıyoruz” başlıklı makalesinde Bahattin Gemici: Bir öğretmenim anlatmıştı. “Bir gün İsmet Paşa Atatürk’e : “Paşam Sizin Değeriniz Bir Benim Değerim Sizin Yanınızda Sıfırdır. Ama İkimiz Bir Araya Gelirsek On Ederiz” demiş. Ne güzel. Atatürk ve İsmet İnönü bir birini tamamlayan iki büyük insanımızdır. Kendilerine çok şey borçluyuz. İkisi de ışıklar içinde yatsın. Kaynak: https//muhabirce.de/konuk-yazar72015-12-26/bgemici-ismet-inonuyu-saygıyla-anıyoruz.
Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün en yakın silah arkadaşı, yol arkadaşı olarak Türk Kurtuluş Savaşı’na katılmış, Garp Cephesi Komutanı, I. ve II. İnönü Zaferleriyle Türk Milletinin makus talini yenen, bir çok cephede sayısız başarılar kazanmış ve emperyalizme karşı 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşmasını imzalayarak Türkiye Cumhuriyetinin tapusunu almanın mutluluğunu yaşayan, Türkiye Cumhuriyeti’nin çok partili hayata geçişinin mimarı, CHP’nin 2. Genel Başkanı, 12 yılı kesintisiz olmak üzere toplamda 16 yıl 4 ay Başbakanlık görevinde bulunmuştur.
İsmet İnönü, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında, devrimlerin geçirilmesinde, Türk milletinde demokrasi bilinci ve kültürünün güçlenmesinde çok önemli katkılar sağlamıştır. 2. Dünya Savaşı felaketinden Anavatanımız Türkiye’yi koruyan da İsmet İnönü olmuştur. Mükemmel bir asker ve de eşsiz bir diplomattı İsmet İnönü.
İsmet İnönü; Anavatanımız Türkiye adına tarihi görevler ifa eden bir büyük liderdi. İsmet İnönü, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün en yakın silah arkadaşı olarak Türk Kurtuluş Savaşı’na katılmış, bir çok cephede sayısız başarılar kazanmış ve emperyalizme karşı 1923 Lozan Antlaşması’nı imzalayarak Türkiye Cumhuriyetinin tapusunu almıştır.
Sonuç olarak; I.ve II. İnönü Meydan Muharebelerinin muzaffer komutanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, Türkiye Cumhuriyetinin 2. Cumhurbaşkanı, Mustafa Kemal Atatürk’ün dava ve silah arkadaşı İsmet İnönü; İstiklal Savaşının kazanılmasında , Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında, Anavatanımız Türkiye’nin modern ülke olarak gelişip büyümesinde, güçlenmesinde ve muasır medeniyetler seviyesine ulaşma hedefi doğrultusunda ilerlemesinde büyük katkılar sağlamıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Atatürk’ün yol arkadaşı, 1923 Lozan Zaferinin mimarı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı, CHP’nin 2. Genel Başkanı İsmet İnönü’yü ölümünün 49. Yıl dönümünde bir kez daha saygı, minnet ve rahmetle anıyoruz..
Ne Mutlu Türküm Diyene…