Bir ülkenin kalkınma düzeyi, o ülkedeki insanların gelişimi ile doğrudan ilgili. Birleşmiş Milletler’de İnsani Gelişme Endeksi’ni hesapladı. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 2018 yılı verileri baz alınarak hazırlanan ve Eşitsizliğe Uyarlanmış İnsani Gelişme Endeksi, Cinsiyete Dayalı Gelişme Endeksi, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi ile Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi’ni içeren “İnsani Gelişme Raporu 2019” yayımlandı. Peki Türkiye bu raporda kaçıncı sırada yer alıyor. Detaylara birlikte bakalım.
İnsani Gelişme Endeksi, ülkelerin resmi istatistik kurumlarından elde edilen veriler ışığında hazırlanıyor
Endeks, uzun ve sağlıklı yaşam, bilgiye erişim ve kabul edilebilir bir yaşam standardı gibi 3 temel insani gelişim düzeyinin uzun süreli takibi sonucunda oluşturuluyor
Kalkınma verilerinin en net göstergelerinden olan endekse göre, yeni nesil eşitsizlikler eğitim, teknoloji ve iklim değişikliği konularının etrafında şekilleniyor
İnsani Gelişme Endeksi, Eşitsizliğe Uyarlanmış İnsani Gelişme Endeksi, Cinsiyete Dayalı Gelişme Endeksi, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi ile Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi gibi verileri içeren İnsani Gelişme Raporu yayınlandı
Yayınlanan rapora göre Türkiye İnsani Gelişme Endeksi’nde 189 ülke arasında 0.806’lık değere ulaşarak, 59’uncu sıraya yükseldi. Bu sonuçla Türkiye ilk kez “çok yüksek insani gelişme” kategorisine girmeyi başardı
Türkiye, bir önceki listede 64’üncü olmuş ve “yüksek insani gelişme” kategorisine girmişti. Türkiye son 28 yılda önemli bir gelişme gösterdi. Türkiye’nin 1990’da 0,579 olarak hesaplanan endeks değeri, geçen yıl 0,806’ya çıkarak toplamda yüzde 39.4’lük artış gösterdi.
İnsani Gelişme Endeksi’nin ilk sırasında Norveç yer alıyor. Onu ise sırasıyla; İsviçre, İrlanda, Almanya ve Hong Kong, Avustralya ve İzlanda gibi ülkeler izliyor
Endeks’te 0.954’lük değerle Norveç ilk sırada yer aldı ve zirvedeki yerini korudu. Bu ülkeyi, 0,946’lık değerle İsviçre, 0.942’lik değerle İrlanda, 0.939’luk değerle Almanya ve Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi izledi.
Listenin en altında ise; Nijer, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Güney Sudan gibi ülkeler yer alıyor
Geçen yıl kaydettikleri endeks değeriyle listenin en altında yer alan ülkeler ise 0.377’lik değerle Nijer, 0.381’lik değerle Orta Afrika Cumhuriyeti, 0.401’lik değerle Çad, 0.413’lük değerle Güney Sudan ve 0.423’lük değerle Burundi olarak sıralandı.
Raporda, üreme sağlığı, kadının güçlendirilmesi ve ekonomik faaliyetler alanlarında cinsiyete dayalı eşitsizliklere ilişkin bulguların yer aldığı Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi de açıklandı
Kadın ve erkek kazanımları arasındaki eşitsizliklerin insani gelişmede yarattığı kaybı ortaya koyan endekse göre ise Türkiye, 2018’de 0.305’lik değerle 162 ülke arasında 66’ncı sırada yer alıyor
