Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, Türkiye Cumhuriyetinin  2. Cumhurbaşkanı, Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün silah  ve de dava arkadaşı, Türk Kurtuluş Savaşının  Garp Cephesi Komutanı, 11 Ekim 1922 Mudanya Konferansı ve  de 24 Temmuz 1923 Lozan  Antlaşmasının kahramanı, büyük devlet adamı İsmet İnönü 25 Aralık 1973’te hakkın rahmetine kavuşmuştur.  İsmet İnönü’yü vefatının 49. Yıl dönümünde saygı ile anıyoruz..
24 Eylül 1884 tarihinde İzmir’de doğan Mustafa İsmet İnönü, ilk  öğrenimini Foça ve Sivas’ta Mahalle Mektebinde tamamladıktan sonra  Sivas Askeri Rüştiyesinden birincilikle  mezun oldu. 1903 yılında Topçu Harbiyesi’nden  Teğmen rütbesi ile yine birincilikle  mezun olan ve de yine  1906 yılında da  Akademi’den birincilikle mezun olan   Mustafa İsmet, “Altın Maarif” madalyası ile  ödüllendirilmesinin ardından Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile ilk görev yeri olan Edirne’ye atandı. 
Bu görevi sırasında İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne  giren  ve 1908 yılında Kolağası olan Mustafa İsmet (İnönü),   31 Mart olayı (13 Nisan 1909) olarak bilinen  ayaklanmayı Selanik’ten gelerek bastıran Harekat Ordusu’nda  Kurmay Yüzbaşı olarak görev aldı.
İttihat ve Terakki faaliyetleri sırasında  yolu Selanik’e düşen Mustafa İsmet (İnönü), burada  Mustafa Kemal’le  tanışma fırsatı bulurken bu karşılaşma uzun yıllar sürecek  “Dava ve Silah Arkadaşlığının” da temellerini   atacaktı.
1910-1913 yılları arasında  gerçekleşen Yemen İsyanın bastırılması  harekatına katılan Mustafa İsmet, hudut problemleri ve asilerle yapılan anlaşmalarda başarılı hizmetleri ve mesleki özellikleriyle dikkat çekecekti.
I.Dünya Savaşı yıllarında  Kafkas Cephesinde   Kolordu Komutanı olarak  Mustafa Kemal Atatürk’le birlikte  görev yapan Mustafa  İsmet  (İnönü)’nün  dostlukları ve devletin geleceği  hakkında ortak fikirleri de gelişti.
Suriye Cephesinde savaşan Mustafa İsmet (İnönü) ; Türkiye Cumhuriyeti’nin  kuruluşuna giden yolda   Mustafa Kemal Paşa’nın en güvendiği isimlerden olurken   Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş aşamasındaki düzenli ordu ile  Çerkez Ethem   ayaklanmasının ve iç isyanların  bastırılmasında  etkin bir rol oynadı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolda, 23 Nisan  1920’de  açılan TBMM’ne  Edirne Milletvekili  olarak  girmesinin hemen ardından    Alb. Mustafa İsmet  Garp (Batı) Cephesi  Komutanlığı görevine atandı.
6 Ocak-11 Ocak 1921’de I. İnönü ve 23 Mart-1Nisan 1921’de II. İnönü  Zaferleri, anavatanımız  Türkiye’nin kaderini belirleyen  zaferler olacaktı. İsmet İnönü’nün bu zaferleri kazanmasının   ardından Miralay İsmet Bey’e çektiği telgrafta   Mustafa Kemal Atatürk: 
“Bütün dünya tarihinde , sizin İnönü  Meydan Savaşlarında  yüklendiğiniz görev ölçüsünde  ağır bir görev yüklenmiş   komutanlar pek azdır. Ulusumuzun bağımsızlık ve varlığı, çok üstün  yönetiminizin altında şerefle  görevlerini yapan komuta  ve silah arkadaşlarınızın   duyarlığı ve  yurtseverliği büyük bir güvene dayanıyordu.  O günde  Mustafa Kemal Atatürk’ün   “Siz Savaş Alanında  Sadece Düşmanı Değil, Aslında  Milletin  Makus  Talihini De Yendiniz” ifadesi; İsmet Paşa için   büyük bir gurur kaynağı olacaktı.
30 Ağustos 1922’de Türk Ordusunun gerçekleştirmiş olduğu taarruzun ardından 9 Eylül 1922’de Yunan Askerlerinin Ege’de denize dökülmesi sonrasında  Mudanya  görüşme süreci başlayacaktı. Mudanya Ateş-Kes toplantısında  TBMM’ni temsil eden  ve de görüşme süresince  Anavatanımız Türkiye’nin  çıkarlarını Konferans’ta titizlikle savunan  İsmet Paşa: “Efendiler, Çok Izdırap Çektik, Çok  Kan Akıttık, Bütün Medeni Milletler  Gibi Hürriyet  ve Bağımsızlık İstiyoruz”  demişti.
11 Ekim 1922 tarihinde gerçekleşen Mudanya Antlaşmasının  imzalanmasının ardından   Yunan askeri kuvvetleri  Meriç Nehrinin    Batısına çekilirken   15 Kasım 1922’de imzalanan Mudanya  Antlaşması İsmet İnönü’nün ilk diplomatik zaferi olacaktı..
İsmet İnönü’nün  Mudanya’daki başarısını yakından izleyen Gazi Mustafa Kemal Paşa,  bir yıl sonra  1923’te kendisini Dışişleri Bakanı ve de Baş Temsilci olarak Lozan Barış Anlaşmasına  gönderecekti.
Verdiği mücadelenin sonunda  İsmet İnönü,  Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının ve egemenliğinin   tanınmasını sağlayan   24 Temmuz  1923 Lozan   Antlaşmasını imzalamasının   ardından milli sınırlar çizildikten sonra  oy birliği ile  29 Ekim 1923  tarihinde   Türkiye Cumhuriyeti ilan ediliyordu.
26.12.2015 tarihli “İsmet İnönü’yü   Saygıyla Anıyoruz”  başlıklı makalesinde    Bahattin  Gemici:  Bir öğretmenim anlatmıştı.  “Bir gün İsmet Paşa Atatürk’e : “Paşam Sizin Değeriniz Bir  Benim Değerim Sizin  Yanınızda Sıfırdır. Ama İkimiz Bir Araya Gelirsek   On Ederiz” demiş.  Ne güzel.  Atatürk ve İsmet İnönü  bir birini tamamlayan    iki büyük insanımızdır.   Kendilerine çok şey borçluyuz.  İkisi de ışıklar içinde yatsın.  Kaynak:  https//muhabirce.de/konuk-yazar72015-12-26/bgemici-ismet-inonuyu-saygıyla-anıyoruz.
Türkiye Cumhuriyeti’nin  2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün   en yakın silah arkadaşı, yol arkadaşı olarak  Türk Kurtuluş Savaşı’na katılmış, Garp Cephesi Komutanı, I. ve II. İnönü Zaferleriyle  Türk Milletinin  makus talini yenen,  bir çok cephede sayısız başarılar kazanmış  ve emperyalizme  karşı 24 Temmuz 1923  Lozan Antlaşmasını imzalayarak Türkiye  Cumhuriyetinin tapusunu  almanın mutluluğunu yaşayan,  Türkiye Cumhuriyeti’nin  çok partili hayata geçişinin mimarı, CHP’nin 2. Genel Başkanı, 12 yılı kesintisiz olmak üzere toplamda 16 yıl 4 ay  Başbakanlık  görevinde bulunmuştur. 
İsmet İnönü, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında, devrimlerin geçirilmesinde, Türk milletinde demokrasi bilinci ve kültürünün güçlenmesinde  çok önemli katkılar sağlamıştır.  2. Dünya Savaşı felaketinden Anavatanımız Türkiye’yi  koruyan da  İsmet İnönü olmuştur. Mükemmel bir asker ve de eşsiz bir diplomattı İsmet İnönü.
İsmet İnönü; Anavatanımız Türkiye adına  tarihi görevler ifa eden bir büyük liderdi.   İsmet İnönü, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün en yakın  silah arkadaşı olarak   Türk Kurtuluş Savaşı’na katılmış, bir çok cephede sayısız başarılar  kazanmış ve  emperyalizme karşı 1923 Lozan Antlaşması’nı  imzalayarak  Türkiye Cumhuriyetinin tapusunu almıştır.
Sonuç olarak; I.ve II. İnönü Meydan Muharebelerinin muzaffer komutanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, Türkiye Cumhuriyetinin 2. Cumhurbaşkanı,  Mustafa Kemal Atatürk’ün dava ve silah arkadaşı İsmet İnönü; İstiklal Savaşının kazanılmasında , Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında, Anavatanımız Türkiye’nin modern ülke olarak gelişip büyümesinde, güçlenmesinde ve muasır medeniyetler seviyesine ulaşma hedefi  doğrultusunda ilerlemesinde büyük katkılar sağlamıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Atatürk’ün yol arkadaşı, 1923 Lozan Zaferinin mimarı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı, CHP’nin 2. Genel Başkanı  İsmet İnönü’yü ölümünün 49. Yıl dönümünde   bir kez daha saygı, minnet ve rahmetle  anıyoruz..
Ne Mutlu Türküm Diyene…