Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın silah arkadaşı ve dava arkadaşı,  Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, ikinci Cumhurbaşkanı, 11 Ekim 1922 Mudanya Konferansı ve 24 Temmuz  1923 Lozan Antlaşmasının kahramanı, Türk Kurtuluş Savaşının Garp Cephesi Komutanı, kazandığı  6-10 Ocak 1921   I. İnönü ve  23 Mart-1 Nisan 1921  II. İnönü zaferiyle Türk milletinin makus talihini yenen, Türkiye Cumhuriyeti’nin çok partili hayata geçişinin mimarı, CHP’nin 2. Genel Başkanı, 12 yılı kesintisiz olmak üzere toplamda 16 yıl 4 ay Başbakanlık görevinde bulunan ve  Anavatanımız Türkiye’yi, II. Dünya Savaşı’nın yıkıntılarından koruyan, örnek büyük devlet adamı İsmet İnönü’yü ölümünün 48. Yıl dönümünde rahmetle, saygıyla ve özlemle anıyoruz..
24 Eylül 1884’te İzmir’de doğan Mustafa İsmet İnönü,  ilk öğrenimini Foça ve Sivas’ta  mahalle mektebinde tamamladıktan sonra Sivas Askeri  Rüştiyesinden birincilikle  mezun oldu. 1903’te Topçu Harbiyesi’nden  Teğmen rütbesiyle yine birincilikle mezun olan  ve de  1906’da Akademi’den de birincilikle mezun olan Mustafa İsmet, “Altın Maarif” madalyasıyla ödüllendirilmesinin ardından  Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle ilk görev yeri olan Edirne’ye atandı.  Bu görevi sırasında İttihat ve Terakki Cemiyetine giren Mustafa İsmet 1908’de Kolağası oldu. 31 Mart olayı (13 Nisan 1909) olarak bilinen ayaklanmayı Selanik’ten gelerek bastıran Hareket Ordusu’nda Kurmay Yzb. olarak görev aldı.
İttihat ve Terakki faaliyetleri sırasında yolu Selanik’e düşen M. İsmet, burada Mustafa Kemal’le tanışma fırsatı bulurken bu karşılaşma, uzun yıllar sürecek “Dava ve silah arkadaşlığının” da temellerini atacaktı. 1910-1913 yıllarında Yemen İsyanının bastırılması harekatına katılan M. İsmet, hudut problemleri  ve  asilerle yapılan anlaşmalarda başarılı hizmetleri ve mesleki özellikleriyle dikkat çekecekti.
I.Dünya Savaşı günlerinde Kafkas Cephesinde Kolordu Komutanı olarak Mustafa Kemal Atatürk’le çalışırken, dostlukları ve devletin geleceği hakkında ortak fikirleri de gelişti. Suriye Cephesinde savaşan M. İsmet, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına giden yolda Mustafa Kemal’in en güvendiği isimlerden oldu. Türkiye Cumhuriyeti’nin  kuruluş aşamasındaki düzenli ordu ile Çerkez Ethem  ayaklanmasının ve iç isyanların bastırılmasında etkin rol oynadı..
 Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolda 23 Nisan 1920’de açılan TBMM’ne Edirne Milletvekili olarak girmesinin hemen ardından 3 Mayıs’ta  İcra Vekilleri Heyeti’nde Genel Kurmay Başkanı oldu. Alb. Mustafa İsmet bu görevler uhdesinde kalmak üzere Garp (Batı) Cephesi Komutanlığı görevine atandı.
10 Ocak-11 Ocak 1921’de I. ve  23 Mart-1 Nisan 1921’de II. İnönü zaferlerini kazanması ve Türkiye’nin kaderini belirleyen bu önemli zaferin ardından   Miralay İsmet Bey’e çektiği  telgrafta Atatürk: “Bütün dünya tarihinde , sizin İnönü Meydan Savaşlarında yüklendiğiniz görev ölçüsünde ağır bir görev yüklenmiş komutanlar pek azdır. Ulusumuzun bağımsızlık ve varlığı, çok üstün yönetiminiz altında şerefle görevlerini yapan komuta ve silah arkadaşlarınızın duyarlığına ve yurtseverliğine büyük bir güvene dayanıyordu. Atatürk’ün “Siz savaş alanında sadece düşmanı değil, aslında milletin makus talihini de yendiniz” ifadesi İsmet Paşa için bir gurur kaynağı olacaktı..
30 Ağustos 1922     Türk ordusunun 9 Eylül 1922’de İzmir’e Yunan askerini denize dökmesinin ardından Mudanya Ateş-kes toplantısı düzenlenecekti.. Mudanya Ateşkes toplantısında TBMM’ni temsil eden ve  görüşmeler sırasında Türkiye’nin çıkarlarını titizlikle savunan İsmet Paşa konferansta  “Efendiler çok ızdırap çektik, çok kan akıttık, bütün medeni milletler gibi hürriyet ve bağımsızlık istiyoruz” dedi. 11 Ekim 1922 tarihinde gerçekleşen Mudanya Antlaşmasının  imzalanmasının ardından Yunan askeri kuvvetleri Meriç Nehrinin Batısına çekilirken  15 Kasım 1922’de Refet Paşa Trakya’yı teslim alacaktı..
11 Ekim 1922’de imzalanan Mudanya Antlaşması İsmet İnönü’nün ilk diplomatik zaferidir. İnönü’nün Mudanya’daki başarısını yakından izleyen Mustafa Kemal Paşa, bir yıl  sonra 1923’te kendisini Dışişleri Bakanı ve Baş Temsilci olarak Lozan Barış Antlaşmasına gönderecekti. İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının ve egemenliğinin tanınmasını sağlayan, “Türkiye’nin Tapu Senedi” olarak gösterilen 24 Temmuz 1923  Lozan Antlaşmasını imzalamasının ardından  milli sınırlar çizildikten sonra  29 Ekim 1923  tarihinde  çağdaş demokratik ve laik Türkiye Cumhuriyeti oy birliği ile ilan ediliyordu..
26.12.2015 tarihli “İsmet İnönü’yü saygıyla Anıyoruz” başlıklı makalesinde Bir öğretmenim anlatmıştı diyen Bahattin Gemici: “Bir gün İsmet Paşa, Atatürk’e; “Paşam sizin değeriniz bir, benim değerim ise sizin yanınızda sıfırdır. Ama ikimiz bir araya gelirsek on ederiz” demiş. Ne güzel.. Atatürk ve İsmet İnönü bir birini tamamlayan iki büyük insanımızdır. Kendilerine çok şeyler borçluyuz. İkisi de ışıklar içinde yatsın. Kaynak : http//muhabirce.de/konuk-yazar72015-12-26/bgemici-ismet-inonuyu-saygiyla-aniyoruz.
İsmet İnönü, vatan savunmasında mükemmel bir asker, Türkiye Cumhuriyeti’nin  kuruluşunda, 1923 Lozan Antlaşması kahramanı, bir diplomat, bir dava adamı, tarihi görevleri ifa eden  İsmet İnönü 25 Aralık 1973 tarihinde hakkın rahmetine kavuştuğu  günde Maltepe Camisi’nde kılınan namazdan sonra cenazesi bir top arabasına konulmuş, düzenlenen devlet törenine çok sayıda yabancı temsilci, devlet adamı, diplomat ve asker katılmıştı. O günde  on binlerce insan kaldırımları doldurmuş, İsmet Paşa’yı hüzün içinde son yolculuğuna   uğurluyordu; içlerinde yürekten ağlayanlar vardı..
İsmet İnönü, ölümüne dek  Türkiye için çok işler yaptı. Bütün tuzaklara rağmen Anavatanımız Türkiye’yi  2. Dünya Savaşına sokmadı.. İsmet İnönü demokrasi adına iktidarı kaybetmek pahasına  çok partili hayata geçişi sağladı, Atatürk ilke ve devrimlerinin yılmaz savunucusu oldu, irticaya ve yolsuzluğa karşı çıktı. “Bir ülkede namuslular da, en az namussuzlar kadar cesur olmak zorundadırlar” dedi.
Kıbrıs Türk ve Rum halklarının siyasi eşitliğine dayalı olarak 16 Ağustos 1960 Antlaşmaları ile ilan edilen Kıbrıs Cumhuriyeti , Rum-Yunan ikilisinin Enosis’i gerçekleştirme adına  21 Aralık 1963 Kanlı-Noel saldırılarının ardından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolda T.C Başbakanı İsmet İnönü’nün  unutulmaz hizmetleri olmuştur..
25 Aralık 1963’te Türk Savaş Uçaklarının Lefkoşa semalarında  Rumlara ihtar uçuşunu sağlamasının ardından  tam teşekküllü binlerce  Rum-Yunan askerinin Ağustos 1964’te Erenköy  bölgesine gerçekleştirdikleri silahlı saldırıların ardından 8-9 Ağustos 1964’te bölgeyi Türk Savaş Uçaklarının bombalamasının emrini verdi..
Atatürk’ün silah arkadaşı, Türk Kurtuluş Savaşının büyük komutanı ve kahramanı, Anavatanımız Türkiye Cumhuriyeti’nin  2. Cumhurbaşkanı, ilk  Başbakanı,  değerli siyasetçi, saygın devlet adamı, Mudanya Konferansı ve Lozan Fatihi, Atatürk’ün silah ve dava arkadaşı İsmet İnönü’yü aramızdan ayrılışının 48. Yıl dönümünde rahmet, saygı ve minnetle  anıyoruz..