I.Dünya  Savaşının sona ermesinin ardından İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında 30 Ekim 1918’de  Mondoros Mütarekesi imzalandı.  Bu anlaşmanın ardından 15 Mayıs 1919’da  İngiliz Donanması desteğinde Yunan Ordusu İzmir’e ayak bastı!..
15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgale gelen Yunan Ordusuna ilk kurşunu Gazeteci Hasan Tahsin sıktı. Ne yazık ki o günde Hasan Tahsin anında şehit edilecekti.Hasan Tahsin’in sıktığı bu kurşun sadece Yunan ordusuna değil, Türk topraklarını işgale gelen tüm emperyalist güçlere sıkılmıştı. Gazeteci Hasan Tahsin sıktığı bu kurşun ile  “Türk Kurtuluş Hareketini” ateşlemişti.
Mustafa Kemal ve dava arkadaşlarının  19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basmasıyla birlikte, büyük Türk Milletinin bu işgal hareketleri  karşısında  vatanını kurtarmak için yer yer başlayan direniş hareketleri hız kazanır.
Nitekim, bu süreçte arka arkaya kazanılan I. İnönü (06-10 Ocak 1921) ve II. İnönü Zaferleri ( 23 Mart-01 Nisan 1921) Türk Milletine büyük moral olmuştu.
10-24 Temmuz 1921 tarihleri arasında yer alan Eskişehir Kütahya Savaşlarında Eskişehir, Afyon ve Kütahya kaybedilirken  Türk ordusu ilk kez yenilgi alıyor ve de Sakarya Nehrinin doğusuna çekilmek zorunda kalıyordu.
Bu gelişmelerin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde  sert tartışmalara neden olmasının ardından 5 Ağustos 1921’de Mustafa Kemal Paşa’ya Başkomutanlık yetkisi verilir.
Kütahya-Eskişehir Muharebelerinin ardından bir süre duraklayan Yunan Ordusu, hazırlıklarını tamamlamasının ardından 23 Ağustos 1921 günü Sakarya Irmağı’nın gerisinde bulunan Türk mevzilerine karşı saldırıya geçtiler.  Takviyeli  Yunan Askeri Kuvvetleri önemli mevzilerimizi ele geçirerek Polatlı’ya kadar yaklaştılar. Bazı yerlerde Türk savunma hatları yarıldı, Türk ordusu yer yer geri çekildi..
Bu gelişmelerin ardından Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, yeni bir savaş taktiği ile “Hattı Müdafaa Yoktur, Sathı Müdafaa Vardır. O Satıh Bütün Vatandır. Vatanın her karış toprağı için savaşmayı emrediyordu.. Bu emri alan her askeri birlik , her asker, vatan toprağını sonuna kadar savunmaya başladı. Düşman , büyük kayıplara uğratılarak saldırı gücünden yoksun bırakıldı..
..11 Eylül’de bu saldırı bütün cephe boyunca yayılır ve düşman 12 Eylül günü bulunduğu yerlerden sökülüp atılır. Büyük bir bozguna uğrayan Yunanlılar perişan bir durumda Sakarya Irmağının Batısına çekildiler. 13 Eylül 1921’de Sakarya’nın Batısına atılan düşman takip edilerek Eskişehir’e doğru kovalandı. 22 gün 22 gece süren Sakarya Meydan Muharebesi Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın emrinde Genel Kurmay Başkanı Fevzi Paşa ile Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’nın yönetimindeki Türk ordusunun gayretleriyle ve Türk milletinin varını yoğunu orduya vermesiyle 13 Eylül 1921’de Zafer sonuçlandı.
Sakarya Meydan Muharebeleri ile Türk yurdunun kurtarılması yolunda önemli adımlar atıldı. 26 Ağustos 1922’de gerçekleşen Büyük Taarruz, Türk İstiklal Harbi’nin son safhasında 30 Ağustos Meydan Muharebesi sonucu Yunan ordusunun önemli bir bölümü etkisiz hale getirildi. Böylece kesin sonuç 5 gün içinde elde edilmiş ve hazırlanan plan tam bir başarı ile uygulanmıştır..
..31 Ağustos 1922 günü Başkomutan Mustafa Kemal Paşa Genel Kurmay Başkanı Fevzi Çakmak, Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü, Ordu Komutanları Yakup Şevki ve Nurettin Paşaların karargahını kurduğu Çalköyü’nde toplayarak, kaçabilen Yunan Askeri Kuvvetlerinin hızla takip edilmesini ve İzmir ile dolaylarındaki kuvvetleriyle birleşmemesi için üç koldan Ege’ye doğru ilerlemesini, 1 Eylül 1922’de Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, ordulara bir bildiri yayınlayarak şu tarihi emri verdi: “Ordular İlk Hedefiniz  Akdeniz’dir İleri” ..
Bu emirle birlikte düşmanın akıbeti belirlenmiş oluyordu. Çalköy’de verilen bu tarihi emir üzerine İzmir’de Akdeniz’i, Mudanya’da Marmara’yı görmek  için 8-9 günlük bir zaman dilimi kafi gelecekti.   DEVAM EDECEK..
 
Kaynak:1- http://www.ataturkinkilapları.com/ads/73/sakarya-meydan-muharebesi-23-agustos-13-eylul-1921.html
Kaynak:2- www.ataturktoday.com/RefBib/İzmirinkurtulusu/9Eylul1922.htm