Kıbrıs Türkü’nün bu amansız mücadelesinde öyle gizli kahramanlar vardır ki, onların ne sesini, ne soluğunu, ne övünmelerini, ne de bir etkinlikte ön planda görürsünüz.
İşte merhume Havva Ramadan Cemil de onlardan biriydi.
Olaylar başlamazdan önce bazı ileri gelenler, kendilerini bu davaya adamışlar ve bu uğurda emek verirken, eşleri de bu eylem ve heyecana ortak olurdu.
Mesela adım gibi biliyorum, merhum Ramadan Cemil, kendini bu davaya adamış bir iş adamımızdı. Bu davaya hizmet ederken, gizlilik birinci şarttı. İçinde bulunduğu ortam ve süreç, çok yakında kaybettiğimiz Havva Ramadan Cemil de eşinden ötürü bu savaşın bir elemanı, bir fedaisi, bir gizli kahramanı ve bir mücahidesi olmuştur.
Sanırım Ramadan bey teşkilattan aldığı silahları gömerken, bu durumu eşine nakletme ihtiyacı duymuş olmalı. Dolayısı ile Havva hanım da eşinin yanında yer almıştır. Özellikle silah sevkiyatında ve dağıtımlarında eşlerin çok önemlli görevleri olmuştu.
Lefkoşa merkezde bir sile dostumuz anlatmıştı.
“Eşim teşkilat silahlarını eve getirdiğinde hayli telaşlanmıştık silahları nereye gömecek veya sakalayacağız diye. Biz de şiltenin altına koymuştuk bütün silahları. Yani geceleri el bombalarının üzerinde uyurduk, şayet ona uyumak derseniz.”
Ve bunun gibi yüzlercesi...
Havva hanım Limasol’un önde gelen ailelerindendi. Bütün sosyal aktivitelerde, hep yer almıştı. Dr. Küçük’le çalıştığım Özel Kalemde, sık sık Ramadan Cemil’in Dr. Küçük’e geldiğine ve küçük çalışma odasına kapanarak uzun konuşmalar yaptıklarına tanık olurdum.
Dr. Küçük’ün merhum kızı Pembe’nin düğününde en aktif kişi yine bendim. Ve organizasyonda merhum Ramadan Cemil’le eşi Havva Ramadan Cemil’in masası ayrılmıştı.
Kader onları nüfus mübadelesinin bir gereği olarak göçmen durumuna düşürmüştü. Bölgenin en zengin ve varlıklı ailelerinden biri idiler.
Henüz Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulduğu yıllardaydı ki, Ankara’da TED Koleyinde okuyan kızları Ayşen bir uçak kazasında hayatını kaybetmiş ve aile yıllarca kızlarının acısı ile yaşamışlardı. O uçak kazasında rahmetli Mustafa Hacıahmet ve Lefkoşa’lı iş adamı Ali Raci’nin oğlu Güvenç de vardı. Hani öldürmeyen Allah öldürmez diyorlar ya, Allah Mustafa Hacıahmet’i öldürmedi ama yüzü de yıllarca yanık tedavisi gördü.
Yaklaşık on yıl kadar önce Mustafa Hacıahmet’ın kızı Nezire Can, benden babasının hayatını kitaplaştırmak istemiş ve ben de o ailenin gelmişini geçmişini didikleyerek Hacının hayatını yazmış ve baskıya hale getirmiştim. Lakin üzerinden bunca yıl geçmesine rağmen, maalesef o kitabı yayınlama fırsatı bulamadılar.
İşte o dönemdir ki, Mustafa Hacıahmet’in hayatını yazarken, Ramadan Cemil’in uçak kazasında ölen kızları Ayşen’ın de acısı ile karşılaşmıştım. Hatta Halkın Sesi’nde kazaya dair resimleri ve küpürleri elde etmiştim.
Ramadan Cemil’in küçük kızı Işın hanımdan randevu alarak o uçak kazasını ve ailenin içine düştüğü travmayı konuşmuştuk. Hatta gazete küpürlerini kendisine verdiğimde yüzünde buruk bir sevinç belirtisi görmüştüm. Çünkü Limasol’dan göçerken herşeylerini arkalarında bırakıp kuzeye gemişler ve uçak kazası ile ilgili gazeteleri alamamışlardı.
İki gün önce toprağa verdiğimiz Havva Ramadan Cemil yıllarca kızının acısını yaşamıştı. Kuzeye geçince de oğlunu kaybetmiş ve ikinci kez evlat acısı ile sarsılmıştı.
Hani bir söz vardır....
“Allah sevdiklerine acı verir” diye bir söz.
Kolay değildir iki evladınızı kaybetmek. Tahammül ve sabır denen dayanma gücü, yine Allah’ın takdiridir.
Ramadan Cemil İşletmeleri’nin başında sevgili Işın Ramadan Cemil bulunuyor. Çok başarılı bir iş kadınımızdır. Toplumun sivrilmiş ve bizi her yerde temsil eden ve edebileccek olan vasıflarla donatılmış bir hanımefendi...
Bazı insanlar Havva Ramadan Cemil’in tabutunun neden bayrağa sarıldığını ve neden askeri törenle gömüldüğünü sorgulayabilir. İşte yukarıda izah ettiğm durumdan ötürü kadın mücahidelerimizden birisiydi Havva hanım.
Bütün yakınlarına başsağlığı diliyorum. Ayrıca Havva hanıma Allah’tan rahmet diler, mekanının cennet olmasını bütün kalbimle umut ediyorum.
Kısacası Havva Ramadan Cemil Hanımefendi, arkasında derin izler bırakarak bu dünyadan göçtü.
