Kıbrıs ve Türkiyede 1958

Kıbrıs ve Türkiyede 1958  yılında yer alan  mitinglerin gerçekleştirilmesi    Enosis      fikrine  ve Rum-Yunan ikilisinin  davranışlarına  duyulan öfkeden kaynaklanıyordu.Gelinen noktada Adanın  Yunanistanla birleşme taleplerine  karşı Kıbrıs Türk Milliyetçiği   oluşmuştu. 1958 yılı , Kıbrısta Türk ve Rum Milliyetçiliğinin  doruk  noktasına ulaşıldığı  bir yıldır.1958 yılında Kıbrıs  anavatanımız Türkiyede gündemin en üst sıralardaydı…

Türk Kamuoyu Taksim fikri etrafında bütünleşmişti. Anavatan Türkiyede 8 Haziran  1958de başlayan ve  6 Temmuza kadar devam eden   mitinglerin esas amacı   Kıbrıs konusundaki   haklı davamızı   dünya Kamuoyuna   duyurmaktı. Bu mitinglerle Türkiyede Taksime dayalı halk desteği sağlanmıştı.

İstanbulda  Beyazıt Meydanında 8 Haziran 1958 Pazar günü gerçekleşen  mitingte Kıbrıs Türk Kültür Derneği Başkanı  Mehmet Ertuğruloğlu  , “Kıbrıs Anavatanla birleşmek için  her fedakarlığı göze alacaktır. Türk milleti  Kıbrıs meselesinde kararlıdır.  Adanın tamamı  üzerinde hak sahibi olmasına  rağmen  dünya barışı uğruna  son fedakarlık olarak  “Taksim”e razı olmuştur  derken  Türkiye Talebe Federasyonu eski Başkanı  Yavuz Kadıoğlu :“Milli parolamız bir zamanlar “Ya İstiklal Ya Ölümdü” . Sonra “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” oldu. Şimdi de “Ya Taksim Ya Ölüm” oldu diyordu.

Milli şairimiz Behçet Kemal Çağlar ve Kıbrıs Türk Kültür Derneği İstanbul Şube Başkanı     Prof. Dr. Derviş Manizadenin de konuşma yaptığı mitingde  Dr. Fazıl Küçük, “can vereceğiz , kan vereceğiz v e hür kalacağız” diyordu.

Miting sırasında “Dedem Koynunda  Yattıkça benimsin  Ey Güzel Toprak”, “Taksime Razı Olmazsan Hepsini Alırız”, “Kıbrısa Yol Anadoludan gider”, “Baş Verir Kıbrıs Vermeyiz”, “Ölmek Var dönmek Yok” , “Ya böleceğiz Ya Öleceğiz”, “Taksim Sulh İçin  Son Fedakarlığımız”,  “İnsan Kalpsiz Türk Kıbrıssız olmaz” gibi dövizler vardı…

8 Haziranda İstanbulda yer alan mitingin ardından 9 Haziranda Adapazarı, 12 Haziranda Ankara, 14 Haziranda Kayseri, Ordu, 15  Haziranda Adana, İzmir, Hatay, Kırıkkale, 16 Haziranda Malatya, 17 Haziranda Erzurum, 19 Haziranda  Antalya, Samsun  ve Elazığ, 21 Haziranda  Eskişehir, Balıkesir, Maraş, 22 Haziranda  Konya, Bursa ve İskenderun, 23 Haziran Kastamonu, 24 Haziranda Kars, 25 Haziranda Çorum, Sivas, Bingöl, 26 Haziranda  Niğde , Ordu, Aydın, Tokat ve Afyon, 28 Haziranda Mersin , Nevşehir, 29 Haziranda Isparta, 2 Temmuzda Çankırı, 4 Temmuzda Gaziantep , Amasya, 5 Temmuzda  Urfa, Sakarya , 6 Temmuzda  Çanakkale, Zonguldak, Uşak, Diyarbakır  ve Hakkaride mitingler düzenlendi…Türkiyenin her bir yanında düzenlenen bu mitinglerin yanında ayrıca 10 salon mitingi düzenlendi. Bu mitinglerde konuşmacı sayısı 790, mitinge katılanlar ise  2 milyon 700 bini aşmıştı…

Türkiyede düzenlenen  mitinglere yönelik  , Türk Ortodoks Kiliseleri Başkanı Papa Eftim, Türk Milli  Federasyonuna bağlı gençlerle  yapmış olduğu konuşmasının basına yansıyan bölümlerinde , İstanbul Rum Patriği  Athenagorasın ,  Makariosla ayni gayeyi paylaştığını , onun ve etrafındaki papazların yurt dışına  çıkarılması gerektiği, Patrikhanenin Megali-İdeaya hizmet ettiğini söylemiştir. Kaynak:Milliyet Gazetesi , 12 Haziran 1958; Fevzi Çakmak , Türk Kamuoyunda Kıbrıs Algısı, 1958 Mitingleri ; web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/ai/uploaded_files/file/Fevzi/Kibris%20mitingleri.pdf.

Bunun sonrasında TBMM, 16 Haziran 1958de Kıbrısa yönelik yapmış olduğu gizli  oturumda   oy birliğiyle Kıbrıs Adasının  Taksimi yolunda almış olduğu kararı tüm dünyaya ilan ediyordu. Kaynak: Milliyet Gazetesi, 17 Haziran 1958;  Kaynak: Fevzi Çakmak , Türk   Kamuoyunda Kıbrıs Algısı, 1958 Mitingleri.

 Taksim tezi Türkiyede  bir hükümet politikası olarak ön plana çıktığı dönemde  Türkiye genelinde  düzenlenen “Ya Taksim Ya Ölüm”  mitingleri Taksim tezine yönelik  olarak Türk Kamuoyunun  desteğinin alınmasına  ön ayak olmuştu…Başlangıçta Kıbrısın tamamının  Türklere verilmesini  hedeflerken daha sonra Taksimin ön plana  ala Türk hükümetinin  bu kapsamlı , politik değişiminin Türkiyede yaratacağı olumsuz tabloyu 1958 mitingleriyle  Türkiye Hükümetinin  içeride ve dışarıda Kıbrıs konusunda elini güçlendirmişti.

Sonuç olarak; 44 İlde gerçekleştirilen ve toplamda 2,5 milyonu aşkın kişinin yer aldığı Kıbrıs mitingleri Türk Kamuoyunu  Kıbrısa yönelik duyarlılığının  en önemli göstergesi olmuştu…Fevzi Çakmak , Türk   Kamuoyunda Kıbrıs Algısı, 1958 Mitingleri ; web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/ai/uploaded_files/file/Fevzi/Kibris%20mitingleri.pdf.

Sonuç olarak;Bugünlere gelmemizde Mücahit halkımızın ,  aziz şehitlerimizin , Mehmetçiklerimizin canı ve kanı vardır. Anavatanımız Türkiyenin  , Anadolu insanın unutulmaz , maddi ve manevi  yardımları vardır.

Kıbrıs Türk halkına düşen görev  , Doğu Akdenizdeki menfaatleri çerçevesinde Rum-Yunan ikilisinin Enosis hayallerine  destek veren  büyük güçlerin   isteklerine ve vaatlerine inanarak, Birleşik Federal Kıbrıs gibi siyasi çözümlere ‘hayır demek; bağımsız ve egemen devletimiz KKTCne sahip çıkmaktır.

 

27-28 Ocak 1958de yaşananlarla ilgili  daha geniş  bilgilere ulaşmak isteyenler, Gazeteci-Yazar Ahmet Tolgayın 1958in Belgesel Öyküsü  “Şahinler Yılı”  ,Yazar Erten Kasımoğlunun  Kurucu Cumhurbaşkanımız sayın   Rauf  Denktaşın  anılarına yer verdiği “ Eski Günler Eski Defterler” ve Araştırmacı-Yazar Ahmet  C. Gazioğlunun  İngiliz Yönetiminde Kıbrıs III ,“Enosise Karşı Taksim ve Eşit Egemenlik”   adlı kitabından  okuma fırsatı bulabilirler…..