30 Ekim 1918 Mondoros Mütarekesi’nin 7. Maddesine göre İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durumu bahane ederek istedikleri bölgeleri işgal edebileceklerdi. Nitekim kısa bir süre sonra Mondoros Mütarekesinin hemen ardından işgaller başlayacaktı..
Mondoros Mütarekesinin hemen ardından Boğazları, kontrolü altına alan İngilizler Çanakkale, Musul, Batum, Antep, Konya, Maraş, Samsun, Bilecik, Merzifon, Urfa , Urla ve Kars’ı işgal ettiler. Fransızlar ise; Trakya’daki demiryolunun önemli istasyonlarını , Dörtyol, Mersin, Adana ve Afyon istasyonlarını işgal ettiler.. İngilizler tarafından işgal edilen Güney Doğu’daki bazı iller daha sonra Fransızlara terk edildi..
…Musul’daki petrol kaynakları için Fransa ile 15 Eylül 1919’da imzalanan Suriye İtilafnamesi ile Musul İngilizlere, Maraş, Antep ve Urfa civarı Fransızlara bırakıldı. Fransızlar 10 Nisan 1920’ye kadar işgali sürdürdü. İtalyanlar ise Antalya, Kuşadası, Bodrum, Fethiye ve Marmaris’i işgal ettiler. Konya ve Akşehir’e de asker yolladılar. Kaynak: dünya.com/kose-yazisi/milli-mucadele-basladıginda-anadolu-isgal-altinda-idi/327605
İzmir’in işgali düşüncesi 1919’un Şubat ortalarında Yunanistan Başbakanı Venizelos’un önerisiyle, İngiltere Başbakanı Lloyd George tarafından ortaya atıldı. 7 Mayıs’ta İngiltere, ABD ve Fransa, Yunan donanmasının İzmir’e gönderilmesinde hemfikir oldular. Yunanlılar kendilerine vaat edilen Ege Bölgesini ele geçirmek üzere İngiliz, Amerikan , İtalyan ve Fransız savaş gemilerinin koruması altında, Yunan Efzon Alayı 15 Mayıs 1919’da saat 08.55 sıralarında askeri gemiden inerek İzmir’e girmişlerdi.
Diğer bir değişle Türk Milletinin Milli Mücadelesi başladığında Anadolu işgal altında idi. Türk Kurtuluş Savaşı’nda işgallere karşı ilk silahlı direniş Güneydoğu Anadolu’da Fransızlara karşı başlarken ilk Kuvay-ı Milliye hareketi Batı Anadolu’da Yunanlılara karşı ortaya çıktı. Yunan askeri birliklerinin İzmir’i işgal etmesi ve ardından Anadolu içlerine ilerlemeye başlaması Kuvay-ı Milliye’nin doğuşunu ve Milli Mücadele’nin diğer bir değişle Kurtuluş Savaşı’nın başlamasını sağlayacaktı..
15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgal eden Yunanlılar, 16 Mayıs 1919’da Urfa, Çeşme, Karaburun ve de Sisam, Midilli, Sakız, Ahikerya, İpsara adalarını, 18 Mayıs’ta Söke, 21 Mayıs 1919’da Menemen ve Torbalı, 22 Mayıs’ta Selçuk ve Bayındır, 23 Mayıs’ta Foça, 25 Mayıs’ta Manisa, 26 Mayıs’ta Germencik, 27 Mayıs’ta Aydın ve İncirliova, 28 Mayıs’ta Atça, 29 Mayıs’ta Turgutlu, 30 Mayıs’ta Tire, 1 Haziran’da Ödemiş ve 2 Haziran’da Kınık ve Kiraz’ı işgal ettiler. Kaynak:https://tr.wikipedia.org/wiki/turk_Kurtuluş_Savaşı_Batı_Cephesi
15 Mayıs 1919’da İngiltere, Amerika, İtalya, Fransa ve İngiltere’nin desteğinde İzmir’e çıkan Yunan askerleri, İngiliz birliklerinin desteğinde 22 Haziran 1920’de Bursa-Uşak çizgisine doğru ilerlemeye başladılar ve 23 Haziran 1920’de Salihli kazası Yunanlılarca işgal edildi..
Yunanlılar, 24 Haziran’da Alaşehir ve Soma kazalarını, 25 Haziran’da Mudanya ve Bigadiç’i, 29 Haziran’da Savaş Tepe’ye ve Sındırgı’yı, 30 Haziran’da Balıkesir’i, 7 Temmuz’da Balya’yı, 8 Temmuz’da Bursa’yı, 10 Temmuz’da Orhaneli’yi, 12 Temmuz’da İznik’i işgal ettiler.. 20 Temmuz 1920’de Doğu Trakya’da Yunan taarruzu başlar. Yunanlılar 3 Tümenlik bir kuvvetle Doğu Trakya’ya saldırdılar. Tekirdağ, Mürefte ve Çorum Yunanlılar tarafından işgal edildi.. 21 Temmuz’da Lüleburgaz, Babaeski ve Hayrabolu, 24 Temmuz Uzun Köprü’yü, 25 Temmuz’da Edirne, Havza, Pınarhisar, Kırklareli, Malkara ve Lalapaşa, 27 Temmuz’da İpsala, Şarköy, Vize ve Demirköy’ü, 28 Temmuz’da Enez, 30 Temmuz’da Keşan, 29 Ağustos’ta Uşak Yunanlılar tarafından işgal edildi.. 25 Ekim 1920’de Yunan Ordusu Bursa Cephesinden taarruza geçerek Yenişehir ve İnegöl’ü işgal etti..
10 Ağustos 1920’de de Sevr Antlaşması imza edildi. Sevr Antlaşması çerçevesinde İzmir, Ege Bölgesi ve Doğu Trakya’nın önemli bir bölümü Yunanistan’a veriliyordu.. Sevr Antlaşması ile Anadolu’da Ermeni ve Kürdistan Devleti kurulması hedeflenirken, Irak, Arabistan ve Suriye İngilizler ve Fransızlar tarafından paylaşılıyordu..
Sevr Antlaşmasına göre Antalya ve Konya Bölgeleri İtalyanların; Adana, Sivas ve Malatya ise Fransızlara bırakılıyordu. Sevr Antlaşması ile sadece Osmanlı İmparatorluğunun tasfiyesi değil, Türk milletinin yok edilmesi hedefleniyordu.. Yine, Mondoros Mütarekesi koşullarına aykırı olarak Musul, İskenderun, Kilis ve Antep; İngilizler tarafından işgal edildi. Bir süre sonra da Mondoros Mütarekesinin 7. Maddesine dayanarak Maraş’ı ve Urfa’yı işgal edeceklerdi…
Fransızlar; Adana, Mersin, Osmaniye’yi işgal ettiler. İngiltere ve Fransa kendi aralarında anlaşarak Irak ve Filistin mandası; Suriye, Lübnan , Fransa’nın eline geçti.. Daha sonra Antep, Urfa ve Maraş el değiştirerek Fransa’ya geçti..
Yunanlılar, Bursa ve Uşak bölgelerinden Eskişehir ve Afyon istikametinden 6 Ocak 1921’de ileri harekata geçer. 9 Ocak’ta İnönü mevzilerinin önüne gelen Yunan Kuvvetlerinin, 10 Ocak sabah saat 6.30’da taarruzu başlar. 11 Ocak’ta, I. İnönü Savaşları Türk’ün zaferi ile sonuçlanıyordu. Birinci İnönü zaferinin ardından Alb. İsmet İnönü Tuğgeneralliğe terfi ederken I. İnönü zaferi ile TBMM Hükümetinin içte ve dışta itibarı yükseliyordu…
I.İnönü Muharebesinden sonra Batı Cephesi Komutanı Albay İsmet Bey’e TBMM Reisi Mustafa Kemal Paşa , 11 Ocak 1921 tarihli telgrafında: Bu muvaffakiyetin mukaddes topraklarımızı düşman istilasından kamilen kurtaracak olan kesin zafere bir hayırlı başlangıç olmasını Allahtan diler ve bu tebrikatın umum Batı Ordusu Er ve Subaylarına iletilmesini rica ederim. Kaynak: Prof. Dr. Hamza Eroğlu, İsmet İnönü ve I. ve II. İnönü Muharebelerinin İçerde ve Dışarda Etkileri, s.70
I.İnönü Zaferinin ardından gerçekleşen Londra Konferansında İtilaf Devletleri istedikleri Antlaşmayı TBMM’ne onaylatamayınca Yunan ordusuna destek vererek yeni bir taarruzun başlamasını sağlayacaklardı.
Londra Konferansı sırasında zaman kazanarak toparlanan Yunan Ordusu TBMM’nin düzenli askeri birliklerini yenerek Ankara’ya ulaşabileceğini düşünmekteydi.. Yunan taarruzunun amaçları Ankara’yı işgal ederek TBMM’ni dağıtıp ulusal direnişe son vermekti.
Ancak, 23 Mart-1 Nisan 1921 tarihleri arasında Bursa’dan İnönü istikametinde gerçekleşen Yunan saldırıları , düzenli Türk askeri birlikleri karşısında daha fazla direnemeyecek ve de Yunan Ordusu bozguna uğrayarak 31 Mart gecesi geri çekilmek zorunda kalacaktı.
İsmet İnönü, 1 Nisan 1921’de Atatürk’e çektiği telgrafta zaferi müjdelerken Atatürk de İsmet Paşa’ya çektiği telgrafta , “Bütün tarihi alemde , sizin İnönü Meydan Muharebesinde deruhte ettiğiniz vazife kadar ağır bir vazife deruhte etmiş komutanlar enderdir… Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de (kara bahtını) da yendiniz. Düşman çizmesi altındaki karabahtlı topraklarımızla beraber bütün vatan en ücra köşesine kadar sizin zaferinizi kutluyor…” demişti.
II.İnönü Zaferi ile TBMM’ne duyulan güven artarken, Batı Cephesinin güneyindeki askeri birlikler de İsmet Paşa’nın komutasına veriliyordu.. DEVAM EDECEK
