2 Eylül 1934 tarihinde İzmit’te doğan Cengiz Topel, Tütün eksperi Hakkı Topel ile Mebuse Topel’in oğludur. Cengiz Topel, 4 çocuklu bir ailenin çocuğudur. İlkokula Bandırma’da başlayıp Gönen’de devam eden Cengiz Topel, babasını kaybettikten sonra ailesiyle İstanbul’da Kadıköy’e yerleşti.
Bandırmada başladığı ilköğrenimine babasının tayin olduğu Gönen’de devam eden Cengiz Topel, 1943 yılında babasını kaybettikten sonra ailesi İstanbul’a yerleşti. Cengiz Topel, Kadıköy İlkokulu’nda İlköğrenimini, Kadıköy Yel Değirmeni Okulu’nda Ortaöğrenimini tamamladı. Lise öğrenimine Haydarpaşa Lisesi’nde başladıktan sonra Kuleli Askeri Lisesi’ne geçti. 1953 yılında Askeri Liseden mezun oldu ve Kara Harp Okulu’na girdi. Cengiz Topel Kara Harp Okulundan 1955 yılında Asteğmen rütbesi ile mezun oldu ve Türk Silahlı Kuvvetlerine katıldı.
Pilotaj eğitimi için Kanada’ya gönderilen Cengiz Topel, Kanada’daki eğitimini başarı ile tamamlayarak 1957’de Türkiye’ye döndü ve Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda göreve başladı. 1961’de Eskişehir I. Hava Ana Jet Üssü’ne atanan Cengiz Topel 112. Filo Komutanlığında F-100 uçağında harekat yapabilecek yeteneklere sahip bir pilot olarak yetişti ve 1963 yılında Yüzbaşılığa terfi etti.
Kara Harp Okulu’ndan mezun olduğu yıl, Türk Pilotlarına NATO kapsamında verilen eğitimlere katılan Cengiz Topel, önce Gaziemir’de, daha sonra da Kanada’da eğitim gördü. Kanada’daki 20 aylık eğitimi sırasında lisan kursu, T-6 Uçağı ile başlangıç pilotaj eğitimi, T-33 Uçağı ile TekamülPilotaj Eğitimi ve F-86 uçağı ile av eğitimi aldı. T-6 uçağı ile 181,35 saat , T-33 uçağı ile 83,15 saat ve f-86 uçağı ile 25 saat uçuş yaptı.1957’de Pilot brövesini taktı: Türkiye’ye dönerek Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda göreve başladı.
Erenköy, Kıbrıs Türk halkının varoluş mücadelesinde çok özel bir öneme sahiptir. Erenköy; mücadele süreci boyunca anavatanımız Türkiye’den gelen silah, cephane ve vatan severlerin adaya giriş yaptıkları bir bölgedir. Kıbrıs Türk halkının Rum-Yunan silahlı saldırılarına karşı direnişini sağlayan silah ve cephanenin büyük bir kısmı 1958’den itibaren bu bölgeden adaya sokularak Ada genelinde direniş yapan Türk Mukavemet Teşkilatı TMT mensuplarına buradan dağıtılmıştır.
21 Aralık 1963’te Lefkoşa’ya gerçekleştirilen Rum-Yunan silahlı saldırılarının ardından ilerleyen günlerde AlbGrivas komutasında Erenköy bölgesine silahlı saldırı hazırlığı yapılır. Grivas’ın bu talebinden sonra Makarios Rum Bakanlar kurulunu topladı ve oy birliğiyle Bakanlar Kurulu’ndan 5 Ağustos’ta Selçuklu’da bulunan İsveç Birliği’ne mensup BM Barış Gücü Askerleri mevzilerini boşalttı. Boşaltılan mevzilere Rum askerleri yerleşti. Erenköy’ü kuşatan binlerce Rum askeri kuvvetleri, Zırhlı araçlar, 4 helikopter ve denizden 3 Hücumbot vardı.
6 Ağustos 1964 günü General Grivas’ın emri ile Dillirga bölgesine Rum saldırıları başladı. 3 günlük şiddetli çarpışmaların ardından Mücahitlerin kısıtlı imkanları nedeniyle Mücahitler, Mansur, Selçuklu, Alevkaya ve Bozdağ’da bulunan mevzilerinden Erenköy’e çekilerek burada savunma tedbirleri alır..
..Rum-Yunan ikilisi Erenköy’e bütün güçleri ile saldırıyorlar. Karadan havanlar, toplar, makineli tüfekler ve zırhlı araçlardan ateş ederken , denizden de 3 Hücum Botundan top atışları yapıyorlardı. Durum çok kritikleşmişti. 8 Ağustos’ta, E. Alb. Ali Rıza Vuruşkan (TMT’nin ilk komutanı) Türkiye’ye mesaj çekerek durumun kritik olduğunu, Rum saldırılarının devam ettiğini, yardıma gelmezseniz “Vatan Sağ Olsun” sözleri ile bitirmişti.
Rum kesiminin Kıbrıs Türk halkına karşı işlediği suçları caydırmak amacıyla Türk Jetlerinin Kıbrıs üzerinde uyarı uçuşu yapmasına karar verilmesinin ardından Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, 8 Ağustos 1964’te Eskişehir’den Kıbrıs’a dörtlü kol komutanı olarak gönderildi.
Bu mesajın ardından 8 Ağustos günü saat 16.15’te 2 Türk Uçağı Erenköy semalarında görüldü ve 17.30’da Türk Savaş uçakları Rum mevzilerini bombaladı. Erenköy’e denizden ateş eden 3 hücum botundan biri batırıldı diğeri de tahrip edildi. Bölgeye gelen 2 Yunan Askeri Uçağı Türk mevzilerini bombaladı. 2 Mücahit şehit oldu. Tam da bu noktada 4. Filo Komutanı Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’in uçağı vurulacaktı.
8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs’taki Erenköy Direnişine Türkiye’nin havadan müdahalesi sırasında Yzb. Cengiz Topel, Türk Hava Kuvvetlerine ait dörtlü F-100 kolunun lideri olarak görevlendirildi. Günümüzde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Gemikonağı Limanı’nda bulunan Rum gemisini bertaraf etmek üzere dalış yaptığı sırada uçağı, Uçaksavar Ateşi ile yara aldı.
Bu gelişmelerle birlikte Yzb. Cengiz Topel’e ilgililer tarafından uyarı mesajları gönderilmeye başlamıştı. Bilinen son telsiz konuşmaları şöyleydi:
“Cengiz Yüzbaşım, uçağından dumanlar yükseliyor, atla (Üsteğmen Öztarhan)
..Yüzbaşım, Cayır cayır yanıyorsun, atla (Üsteğmen Öztarhan)
-Tamam, atladı (Yüzbaşı Konedralı)
-Paraşütü açıldı.. (Üsteğmen Öztarhan)”
Cengiz Topel, koltuğunu fırlatıp uçaktan paraşütle atlayarak Gaziveren , Elye ve Çamlıköy Türk yerleşim yerleri arasındaki PeresteronariCengizköy) adındaki Rum köyü yakınına indi. Onu kurtarmak için bir girişim oldu, ancak sonuçsuz kaldı. Türkiye, pilotunun geri verilmesini talep etti ve aksi takdirde intikam taarruzları yapacağını bildirdi..
..Paraşütle inişinden sonra Cengiz Topel’in başına gelenler konusunda çeşitli varsayımlar vardır. Bir varsayıma göre yakalanıp Güzelyurt’a götürülmüş, Güzelyurt girişinde dipçik darbeleri ile konuşturulamayınca üzerine ateş edilip yaralanmış ve Lefkoşa Rum Hastanesi’ne kaldırılmıştır.
..Bir başka varsayıma göre ise Güzelyurt Rum Hastanesinde göz altına alınmış, bilgi vermesi ve radyodan Türkiye aleyhine konuşması için işkence görmüş; ölümünün ardından naaşı Lefkoşa Rum Hastanesi’ne götürülmüştür. Ölümü, Rumlar tarafından radyo yolu ile duyuruldu. Açıklamaya göre Cengiz Topel 9 Ağustos’ta ölmüştü..
Hücumbotlara yönelik ikinci hücum kolundaki dört Jette, Yüzbaşı Cengiz Topel, Üsteğmen İzzet Öztarhan, Yüzbaşı Mehmet Konedralı ve Üsteğmen Ethem Sancar bulunuyordu. Komuta, Yüzbaşı Cengiz Topel’deydi. Topel’in F-100 Jeti, ikinci dalışına hazırlanırken, yerden isabet alarak düşürüldü..
O günde Eskişehir’den Dillirga Bölgesine, 4’lü Filo Komutanı olarak gelen Yzb. Cengiz Topel Uçağından paraşütle atlamak durumunda kalmıştı.. Paraşütle atlamasının ardından bacağında ve çenesinde çok hafif yarası olan Yzb. Cengiz Topel Peristeronari köyü çevresinde bulunan Rum askerler tarafından esir alınmıştı. O günde Lefke’den yardıma koşan Mücahitler geç kalmışlardı. Yapılan işkencelerin ardından Yzb. Cengiz Topel hayatını kaybetmişti.
Türk Hava Kuvvetlerinin 1964’te Kıbrıs’ta gerçekleştirdiği uyarı uçuşunda uçağı isabet alan ve paraşütle atlaması sonrası Kıbrıs Rum kesiminde esir alınarak şehit edilen Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’in adı, anavatanımız Türkiye’nin dört bir yanında ve KKTC’de yaşatılıyor.
O günde Kıbrıs Maden Şirketinin (C.M.C) Pendaya Hastanesinde çalışan İngiliz Doktor’dan Rumlar, Cengiz Topel için derhal bir ölü raporu vermesini istediler. Reddetmesi üzerine Kıbrıs’ı terk etmesini emrettiler. İngiliz Doktor bu olayı Lefke’deki Türk makamlarına bildirdi.
Dörtlü Kol Komutanı Yzb. Cengiz Topel’in F-100 Jeti, 2. Dalışına hazırlanırken uçağın yerden aldığı uçaksavar ateşiyle düşürüldü. Rum kesimi, Topel’in yaralı olarak yakalandığını ve hastanede tedavi altına aldıktan sonra öldüğünü savunsa da esir düşen Cengiz Topel’in işkenceler sonucu öldürüldüğü çok açık ve net olarak bilinmektedir..
..İşkenceye maruz kaldığı oda restore edilip bugün Kıbrıs’ta bulunan Cengiz Topel Kışlası’nda bulunmakta ve müze olarak kullanılmaktadır. Otopsi raporuna ve cenazesinin fotoğrafını çeken İngiliz hemşireye göre bilinci açıkken işkenceye maruz kalarak öldürülmüştür. Kendisini esir alan Rumlar; Topel’in çeşitli uzuvlarını kesmiş, ezmiş, darp etmiş, iç organlarının da bazılarını çıkarmıştır.
Yine Yzb. Cengiz Topel’in cesedini inceleyen TMT üyesi ve adadaki mücadelenin simge isimlerinden Eşref Düşenkalkar: “BM askerlerinin temsilcileri önünde aziz şehidimizi gördüğüm gün, hayatımın en ızdıraplı günü idi. Anavatanla Yavru Vatan arasına çelik kanatları ile köprü kuran Cengiz Topel’imize son bir defa baktım..
..Baktım ki, kahpe Rumlar sol gözünü tahrip etmişler, pazılarını matkapla oymuşlar, kafatasının sol tarafına beton çivisi çakmışlar, sol ayağını kırmışlar, bu yetmiyormuş gibi boğazından göbeğine kadar göğsünü yarıp çuval gibi dikmişler. (Bir doktorumuzun beyanına göre; iç organlarını çalmışlar, kalp ve ciğerlerini) bir ara yumruklarını sıkmış, dişlerini kenetlemiş, ideal vücutlu Cengiz Topel’imize kahpece yapılanları düşündüm ve o an Tanrı’nın bana lütfetmiş olduğu tebessümü Rumların çaldığına inandım ve yemin ettim: “Yunan sözü lügatlarda durdukça, bu kin nenden vallahi de gidemez”
Sonuç olarak; Pilot Yzb. Cengiz Topel’in naaşı; Kıbrıs, Adana, Ankara ve İstanbul’da yapılan törenlerin ardından 14 Ağustos 1964’te Edirne Kapıdaki Sakızağacı Hava Şehitliği’nde toprağa verildi. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk Hava Şehidi olan ve kahramanlığı ile anılan Yzb. Cengiz Topel’in adı, bugün Anavatanımız Türkiye’de çeşitli il ve ilçelerdeki park cadde ve sokakta ve de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaşatılmaktadır. Örneğin; Cengiz Topel’in işkence gördüğü Yeşilyurt’ta Bulunan Cengiz Topel Kışlası vardır. Günümüzde Cengiz Topel’in işkence gördüğü oda, müze haline getirilmiştir. Yine Cengiz Topel’in adı okullara ve caddelere adı verilmiştir.
Bu vesileyle Kıbrıs Türk halkının Rum-Yunan ikilisine karşı verdiği varoluş mücadelesinde mihenk taşlarından biri olan Şanlı Erenköy Direnişimizin kahramanlarını , aziz şehitlerimizi, uçağı düşürülen ve de sağ kurtulan ancak Rumların insanlık dışı işkencelerle şehit ettiği Yzb. Cengiz Topel’i, Gazilerimizi, Türk Silahlı Kuvvetlerinin çok değerli komutanlarını, kahraman Mehmetçiklerimizi ve Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) mensuplarını , Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı İsmet İnönü’yü, Liderimiz Dr. Fazıl Küçük’ü, Rauf R. Denktaş’ı, Komutanımız Ali Riza Vuruşkanı, Mücahit halkımızı saygıyla selamlıyorum.
Gelinen noktada yıllarca anavatanımız Türkiye’nin desteğinde verilen mücadelelerin sonunda 15 Kasım 1983’te bağımsız ve egemen devletimiz Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Kıbrıs Türk halkına düşen görev birlik ve beraberlik içinde hareket ederek, anavatanımız Türkiye’nin desteğinde KKTC’ni yaşatmak ve tanınmasını sağlamaktır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sen Çok Yaşa..
Kaynak :1- https://www.sde.org.tr/erenkoy-direnisi-ya-istiklal-ya-olum-bolgesel-analiz-281
Kaynak:2-https://www.ntv.com.tr/turkiye/cumhuriyet-doneminin-ilk-hava-sehidi-pilot-yuzbasi-cengiz-topel-kimdir
Kaynak:3-http://gercekturktarihi.blogspot.com/2010/11/cengiz-topel-kimdir.html
Kaynak:4- https://www.haberturk.com/cengiz-topel-kimdir-cengiz-topel-nasil-oldu-3093559